لیست موزه های نفت ایران به شرح ذیل می باشد:

موزه های نفت تهران

موزه فناوري صنعت نفت

موزه پمپ بنزين دروازه دولت

موزه هاي نفت آبادان

در حال حاضر پنج نقطه برای تاسیس موزه در شهر آبادان نظر گرفته شده است: پمپ بنزين آبادان به عنوان نخستین جایگاه سوخت کشور (موزه بنزين خانه)؛ آموزشگاه حرفه‌اي يا آرتيزان اسكول، به عنوان اولين هنركده بازآموزي كاركنان صنعت نفت در ايران (موزه كارآموزان)؛ پالايشگاه آبادان، ساختمان نيروگاه شماره 1؛ اسكله‌هاي آبادان شماره 1 الي 11، محل نگهداری جرثقیل های اکوان و گوگرد (پارك موزه ساحلي نفت آبادان)؛ و خانه های تشريفاتي شامل سه ساختمان در منطقه بريم.

از اين موزه ها، "موزه بنزين خانه آبادان" در محل نخستين جايگاه سوخت كشور، در 28 دي ماه سال گذشته و "موزه كارآموزان آبادان" در محل آموزشگاه حرفه اي صنعت نفت، روز 25 دي ماه امسال، گشايش يافته و به روي عموم باز شدند.

فعاليت براي مرمت، آماده سازي و تجهيز ساير مكان هايي كه قرار است به موزه هاي نفت تبديل شوند، در شهر آبادان ادامه دارد.

1- موزه بنزين خانه آبادان         

2- موزه كارآموزان آبادان

3- پارك موزه اسكله آبادان

4- خانه هاي تشريفاتي آبادان

5- نيروگاه شماره يك پالايشگاه آبادان

موزه اکتشاف ،حفاری و تولید صنعت نفت درمسجد سليمان

در مسجد سلیمان؛ شهر خاستگاه صنعت نفت ایران، در حال حاضر پنج نقطه براي تاسيس موزه هاي نفت در نظر گرفته شده است كه عبارتند از: چاه شماه يك، چشمه هاي نفتي سي برنج، نيروگاه تمبي، كارخانه تقطير و گوگرد سازي بي بيان، و كارخانه تقطير نمره 9.

1) موزه چاه شماره يك

نشانی: شهرستان مسجد سلیمان، شهر مسجد سلیمان، خیابان نفت 2، جنب شورای شهر و شهرداری.

مالکیت: شرکت نفت ملی مناطق نفت خیز جنوب

تاریخچه بنا: اولین چاه نفت خاورمیانه
شروع حفاری درسوم بهمن( 1286)
خاتمه حفاری پنجم بهمن ماه (1287)
عمق چاه 360 متر
میزان استخراج اولیه 36000 لیتر در روز

مشخصات بنا و زمین: ابعاد و مساحت زمین: 36×25 متر و مساحت آن، 800 متر مربع می باشد، دارای 20 متر مربع بنای نگهبانی و سرویس بهداشتی

نوع بهره برداری: به عنوان اولین چاه نفت خاورمیانه درحال حاضر به صورت موزه مورد بازدید قرار می گیرد

اشیای موجود: دیگ تولید بخار، محرک رفت و برگشت با نیروی بخار جهت تولید نفت خام، تلمبه رفت و برگشت با نیروی بخار، لوله های تاسیسات، کابل های مته حفاری چاه، ماسوره های چرخان

دسترسی به موزه: مسجد سلیمان- خیابان نفت 2، جنب شهرداری و شورای شهر مسجد سلیمان.

تاسیسات جنبی و قابل توسعه: استقرار زمینی به مساحت 2500 متر مربع واقع در روبروی چاه شماره یک که جهت احداث دفتر موزه و سالن توجیه بازدیدکنندگان و پارکینگ در نظر گرفته شده است.

ثبت آثار ملی: مکان فعلی چاه شماره یک در فهرست آثار تاریخی ملی ثبت گردیده است. اصلی ترین عنصر نمایش این موزه که همان چاه دکل آن است در مکان فعلی قرار دارد. این مکان به عنوان موزه در بین مردم شهرت یافته است.

اهداف و ماموریت ها: شناساندن جایگاه تاریخی واقعی صنعت نفت ایران؛ معرفی نقش تاریخی شهر مسجد سلیمان در صنعت نفت ایران، به عنوان یکی از قدیمی ترین پایگاه استخراج نفت در جهان؛ -تبدیل شهر مسجد سلیمان به  یکی از قطب های گردشگری استان خوزستان؛ گردآوری، نگهداری، معرفی، پژوهش و آموزش نسبت به آثار و مستندات مربوط به اکتشاف و حفاری نفت درشهر مسجد سلیمان از طریق واقعیت های موزه ای.

2) پالايشگاه بي بيان- كارخانه گوگردسازي (LOCAL DISTILLATION UNIT)

نشاني: شهرستان مسجد سليمان، شهر مسجدسليمان، 4 كيلومتري شهر مسجد سليمان

مالكيت: شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب

تاريخچه بنا: پالايشگاه بي بيان كه به اختصار LDU نيز خوانده مي شود در سال 1932 ميلادي تاسيس شد. پالايشگاه بي بيان تا تاريخ 20/9/1352 مورد بهره برداري قرار مي گرفت و از آن تاريخ به بعد به علت عدم احتياج به فرآورده هاي آن از سرويس خارج شد.
بعد از جنگ تحميلي و از كار افتادن پالايشگاه آبادان، علي رغم قدمت چندين ساله اين واحد و خارج از سرويس قرار گرفتن قسمت هاي زيادي از آن، امكان استفاده و بهره برداري مجدد از آن با انجام تعميرات لازم ممكن اعلام گرديد و با تلاش متخصصين و كارگران ايراني بار ديگر اين واحد پالايشي موره بهره برداري قرار گرفت.
در تاريخ 22/11/1361 كارخانه مزبور مجددا افتتاح گرديد و اولين محموله آن به جبهه هاي جنگ ارسال شد. محصولات اين پالايشگاه شامل گازوئيل نفت كوره، بنزين و نفت سفيد است. ظرفيت اين كارخانه بين 500 تا580 بشكه نفت خام در روز برآورده شده است.

گازوئيل و نفت كوره مورد مصرف محلي قرار مي گرفت ولي محصول بنزين به علت پايين بودن كيفيت و درجه مرغوبيت و همچنين نفت سفيد آن به سبب عدم وجود مخازن ذخيره كافي قابل استفاده نبوده و در چاه شماره 298 مسجدسليمان تزريق مي شد. اين پالايشگاه حدود 30 هزار ليتر گازوئيل و 25 هزار ليتر بنزين نامرغوب و 25 هزار ليتر نفت كوره توليد مي كرد. اين كارخانه مجددا از تاريخ 25/2/1371 تا كنون به علت اشكال در سيستم فرآورش تعطيل شده است.

مشخصات بنا و زمين: اين پالايشگاه داراي 6 هكتار مساحت مي­ باشد و داراي ساختمان هاي اداري و صنعتي است.

نوع بهره برداري: اين بنا به عنوان اولين پالايشگاه نفت مقرر است به عنوان موزه مورد بهره برداري و استفاده عموم قرار گيرد.

اشياي موجود: كارخانه گوگردسازي شماره يك و دو.

تاريخچه: در مسجد سليمان دو كارخانه گوگردسازي وجود دارد كه در گذشته به وسيله آن گازهاي همراه نفت تصفيه و قابل استفاده براي خانه ها، كارخانه ها و بيمارستان ها گرديده است. همچنين به وسيله آن گوگرد مورد نياز براي عمليات پالايشگاه نيز تهيه شده است.
اين كارخانه كه در سال 1938 ميلادي توسط مهندسان آلماني بنا شد و كليه وسايل آن از آلمان خريداري و از سال 1939 بهره برداري از آن آغاز گرديد. محصول روزانه در آن هنگام 3 تن گوگرد بوده است.
 گوگرد مورد نياز براي پالايشگاه آبادان و كرمانشاه نيز در اين كارخانه تهيه مي­ شد.
اين تاسيسات اولين كارخانجات گوگرد در خاورميانه است.
به طور متوسط روزانه مقدار 25 تن گوگرد توليدي از اين دو كارخانه به پالايشگاه آبادان و كرمانشاه ارسال شد. مصرف اصلي گوگرد در پالايشگاه، توليد اسيدهاي گوگردي براي شستشوي دستگاه هاي بعضي از انواع فرآورده هاي نفتي است.

كارخانه شماره دو گوگردسازي: اين كارخانه از آمريكا خريداري شده و ساختمان و نصب دستگه هاي آن در سال 1942 ميلادي توسط مهندسان انگليسي آغاز و در سال 1944 ميلادي بهره برداري از آن شروع شد.
ظرفيت اين كارخانه در ابتداي كار روزانه 20 تن گوگرد بوده است ولي بعدا به 25 تن افزايش يافته و به طور متوسط روزانه 22 تن گوگرد توليد مي كرد و پس مدتي نوعي گوگرد براي صادرات تهيه مي كرد.
گوگرد توليد شده در ناحيه بي بيان، ابتدا به وسيله نقاله هاي هوايي به ايستگاه راه آهن شركت نفت واقع در نزديكي كارخانه برق تمبي حمل و از آنجا به وسيله قطار به درخزينه انتقال داده مي شد، سپس با كشتي هاي كوچك به آبادان و ساير نقاط حمل مي شد.
كارخانه گوگرد سازي مسجد سليمان در سال 1353 با راه افتادن و بهره برداري از كارخانه گوگرد مجتمع پتروشيمي بندر امام خميني تعطيل شد.

دسترسي به موزه: شهر مسجد سليمان- 4 كيلومتري بيرون از شهر مسجدسليمان- محل بي بيان

تاسيسات جنبي و قابل توسعه: احداث موزه اصلي مسجد سليمان در سايت پالايشگاه بي بيان با مساحت 3250 متر مربع كه براي نگهداري اشيا و اسناد در نظر گرفته شده است.
در اين موزه براي نمايش اشيا از دو فضاي بسته و باز استفاده خواهد شد. اشياي كوچك و ريز در فضاي مخزن اصلي موزه و اشياي سنگين به دليل مشكل حمل آن، در فضاي باز محوطه و طبقه همكف نگهداري خواهند شد.

محدوده موضوع نفت مسجد سليمان: در اين بخش از موزه مفاهيم زير قابل ارائه خواهد بود: تاريخ ساخت اين پالايشگاه، ضرورت احداث پالايشگاه نفت مسجدسليمان و كاربرد آن، فرآيند پالايش نفت
پالايشگاه نفت مسجد سليمان در دوران دفاع مقدس، معرفي اشخاص و شخصيت هاي مرتبط به اين مكان.

كارخانه گوگردسازي: پيشينه گوگردسازي در ايران و جهان، تاريخ ساخت كارخانه گوگردسازي در مسجد سليمان، رابطه كارخانه گوگرد سازي مسجدسليمان.

3- چشمه های نفت "سی برنج"

نشانی: استان خوزستان- شهرستان مسجدسلیمان- شهر مسجدسلیمان

مالکیت: شرکت ملی نفت مناطق نفت خیز جنوب

تاریخچه: واژه نفت: به نظر می رسد کلمه نفت ریشه اوستایی دارد، چراکه در زبان اوستایی کلمه پنتا به معنی روغن معدنی است. این کلمه بعدا توسط عرب زبانان به صورت نفت مورد استفاده قرار گرفته است.

نفت مایع بی رنگ، فرار و قابل اشتعال، مخلوطی است از هیدروکربورها که از تقطیر تدریجی نفت خام، چوب و قطران زغال به دست می آید و به عنوان حلال اجسام آلی به کار می رود. برای ساختن واکس و صابون استعمال می شود. مایعی است که برای تمیز کردن و لکه گیری به کارمی رود.

در زبان های فرانسه و انگلیسی، نفت را پترول petrol و پترولیوم petroelum می خوانند که از ترکیب دو کلمه لاتین petros به معنی سنگ و oleum به معنی روغن به دست آمده است. نفت به مقادیر مختلف و به اشکال مختلف گاز، مایع و جامد در داخل طبقات زمین وجود دارد.
نحوه پیدایش نفت: تشکیل نفت از موادآلی بر اساس این فرضیه که در اثر تجزیه بدن حیوانات در مجاورت آب و دور از هوا می دانند. زیرا در این شرایط قسمت اعظم مواد از ته و گوگردی تخریب و مواد چرب باقی مانده در اثر آب هیدرولیز می گردد. آمیدهای چرب حاصله تحت اثر فشار و درجه حرارت با از دست دادن عوامل اسیدی تولید هیدروکربورهایی با یک اتم کربن کمتر می نماید.

تاریخ استفاده از نفت: نفت از چند هزار پیش از میلاد کاربردهای گوناگونی داشته است. مصری ها آن را برای مومیایی کردن مردگان و فنیقی ها برای بتونه کردن کشتی های خود به کار می بردند. بیزانس ها از قرن هفتم به بعد از روغن سنگ به عنوان اسلحه استفاده می کردند و هنگام نزدیک شدن کشتی های جنگی دشمن به شهرهای ساحلی آنها مقداری نفت را روی آب ها ریخته و با آتش زدن آن ناوگان دشمن را دچار حریق می ساختند.
استفاده از نفت در ایران: به کارگیری و استفاده از نفت و مواد نفتی از دیرباز به برکت وجود فراوان چشمه های جوشان و طبیعی نفت در ایران نیز متدوال بوده است. از نفت برای درمان و شفای بیماری های گوناگون به ویژه شکستگی های استخوان به عنوان دارویی موثر استفاده می کردند. اعراب استفاده از مواد نفتی را در جنگ از ایرانیان آموختند. ایرانیان از روی تپه ها قیرهای فروزان به سمت یونانیان پرتاب می کردند و معلوم است که تپه های آلوده به نفت بوده و گرنه هنگام پرتاب سریع خاموش می شده است.
استفاده از قیر در ساخت بناها در تمدن بابل نیز بسیار معمول بوده است. ایرانیان در ساخت راه ها از قیر بهره می گرفتند که از آن جمله می توان به ساخت قسمت هایی از راه شاهی در قرن پنجم پیش میلاد به دستور داریوش از شوش به ساردیس در حوالی ازمیز ترکیه اشاره کرد.

این راه به طول 2700 کیلومتر مهم ترین وسیله ارتباطی بین شهرهای بزرگ در آن روزگار بوده است که از شوش تا تخت جمشید نیز ادامه یافت که می توان آن را اولین جاده قیراندود شده جهان برشمرد. استفاده از قیر برای درمان دردهای عضلانی، روماتیسمی، زخم ها و شکستگی ها کاربرد داشته است.

معرفی چشمه های سی برنج: در زمان حفر چاه شماره یک و نیز بعد از اکتشاف نفت وضعیت چشمه های سی برنج و نحوه بهره برداری از آنها و همزمان با آن مورد تامل است. روزانه حدود 5 بشکه نفت جوشان از چشمه های سی برنج در شهر مسجدسلیمان جمع آوری می شود.

این چشمه ها یکی از قدیمی ترین چشمه های نفتی در منطقه است که همچنان فعال است. سی برنج در شمار 5 منطقه آلوده به نفت و گاز در مسجد سلیمان محسوب می شود. با تمهیدات به کارگرفته شده همه روزه با استفاده از تانکرمخصوص نفت چشمه سی برنج جمع آوری می شود و تلاش می شود تا عوارض زیست محیطی اطراف آن به حداقل ممکن برسد.

معرفی محدوده موضع موزه چشمه های نفت سی برنج: همان طور که قبلا اشاره شد موزه نفت سی برنج به دلیل نزدیکی خود با چاه شماره یک خاورمیانه و تاثیری که در کشف این منطقه نفتی برای ورود نفت ایران به دنیال صنعتی داشته است. دارای اهمیت بسیار است. اما سی برنج شهرت خود را دارد. این چشمه نماینده ای از چشمه های بی شمار نفت و قیر این مرز و بوم است که گاه داستان های بسیاری را دردل خود جای دارد.

رسالت موضوعی موزه ای چشمه های سی برنج محدود به حدود زير است: نحوه پیدایش نفت، کابرد نفت در دنیای باستان و در اعصار مختلف، نحوه به کارگیری نفت در جوامع پیشین، انواع چشمه های نفت، چشمه های نفت و اساطیر، سادات قیر و چشمه های نفت، چشمه های سی برنج و دارسی، چشم های نفت سی برنج و چاه شماره یک، چشمه های سی برنج و حفاظت از محیط زیست، چشمه های نفت برای آیندگان.

موقعیت جغرافیایی موزه چشمه های سی برنج: چشمه های سی برنج در کنار پانسیون خیام قرار دارد و از محلاتی است که قبلا دور آن را حصار کشیده اند این محله دارای مدرسه ابتدایی و دبیرستان است. اداره امار شهرستان سالن تربیت بدنی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و اداره دارایی در این محله قرار دارند.

نکته: محوطه سی برنج به دلیل گازهای متصاعده در هوا و هم به دلیل نشت نفت و قیر و گاز از دل زمین نمی تواند یک مخزن ایمن را عنوان موزه در خود جای دهد لذا اشیای و مستندات مربوط به این موزه بایستی در موزه اصلی و مرکزی مسجدسلیمان (باغ موزه) نگهداری شود.

 اهداف و ماموریت های موزه چشمه های نفتی سی برنج: گردآوری، نگهداری و پژوهش نسبت به چشمه های نفت سی برنج و نمایش و نیز معرفی نتایج به دست آمده با جذب مخاطبین محلی، ملی و بین المللی جلوگیری از آسیب و نابودی و خروج مستندات مربوط به چشمه های نفت سی برنج جذب گردشگری محلی، ملی و بین المللی جهت بازدید از این منطقه آموزش کارکرد فرآیند انتقال نفت و تولید انرژی.

تغییر کاربردی این منطقه به منظور حفظ ارزش های تاریخی و نیاز کاستن از اثرات سو زیست محیطی که متوجه این منطقه و ساکنین اطراف آن است.

4- موزه كارخانه برق تمبی

نشانی: استان خوزستان- شهرستان مسجدسلیمان- روستای تمبی

مالکیت: شرکت ملی نفت مناطق نفت خیز جنوب

تاریخچه: محله تمبی که در آن تاسیسات صنعت نفت از زمان حضور انگلیسی ها باقي مانده است، به خاطر شباهت این منطقه به روستای تمبی و یا به علت نزدیکی و مجاورت این محل به رودخانه تمبی به این نام معروف شده است.

باتوجه به حفاری چاه شماره یک در 5 خردادماه 1287 (1908 میلادی) و دومین چاه که 10 روز بعد به نفت رسید، انبوه نفت استخراجی ضرورت انتقال و اندیشیدن به انرژی انتقال دهنده این ماده را فراهم می کرد.
احداث خط لوله ای که برای انتقال آن به خلیج فارس نیاز به پمپ داشت و نیرویی که پمپ را به  حرکت در آورد این تلمبه خانه درمنطقه موسوم به تمبی در  جنوب مسجد سلیمان احداث شد. احداث تلمبه خانه تمبی که در متفاوت از دیگر تلمبه خانه ها بود نیاز به نیروی محرکه ای ویژه داشت. این تلمبه خانه ها دونوع ممحصول 1. نفت خام 2. نفت کوره را پمپاژ می کردند.
در سال 1287 شمسی برابر با 1908 میلادی برای پمپاژ نفت از مسجد سلیمان به سوی پالایشگاه آبادان در دست ساخت نیروگاه و تلمبه خانه ای در تمبی ایجاد گردید همچنین برای تامین روشنایی ساختمان ها و گذرگاه های این ناحیه صنعتی یک نیروگاه بخاری هم در تمبی و هم در پالایشگاه احداث شد. سال رسمی آغاز به کار برق تمبی 1334 شمسی برابر با 1955 میلادی است.

بین سال های 1297 شمسی برابر با 1918 میلادی تا 1301 شمسی برابر با 1922 میلادی ظرفیت کارخانه برق تمبی توسعه داده شد و 4 دستگاه توربین ملود برق با ظرفیتی معدل 9000 کیلووات نصب شددر سال 1950 شمسی برابر با 1329 میلادی به علت افزایش مصرف برق دو دستگاه توربین گازی نیز آغاز به کار کرد و ظرفیت تولید این دستگاه ها برابر با 4000 کیلووات برق بوده که بعد از سال 1334 شمسی برابر با 1954 میلادی مورد بره برداری قرار گرفت. در سال های بعد استفاده از مولدهای برق تمبی به تدریج کاهش یافته ودر سال 1967 به علت اتصال به شبکه برق سراسری استفاده از آن دو دستگاه از سرویس خارج شد در سال 135 نیروی برق سد دز به شبکه برق مسجد سلیمان اتصال یافت و در سال 1347 شمسی برابر با 1968 میلادی به علت کاهش صدور نفت خام از سرویس خارج شده است.
کارکنان شرکت ملی نفت منطقه مسجدسلیمان توانستند مدت بیش از 25 سال با تلاش شبانه روزی خود این کارخانه 1 در مدار تولید برق نگهدارند. دستگاه های این نیروگاه در سال 1327 شمسی توسط شرکت براون باوری سوئیس ساخته شد و تا سال 1329 محل آنها به کشور ایران و سپس به مسجدسلیمان ادامه داشت. از سال 1329 کار احداث ساختمان این نیروگاه آغاز و در سال 1333 پایان یافت و در سال 1334 نیروگاه برق تمبی رسما آغاز به کار کرد.

مساحت بنا و زمین موزه: مساحت زمین موزه برق تمبی 8520  متر مربع، مساحت بنا حدود 2150 متر مربع،
مساحت پارک موزه جنبی موزه برق تمبی 34000 متر مربع که در حاشیه رودخانه تمبی قرار دارد و دارای موقعیت تفریحی و گردشگری مناسبی به موازات فضای موزه ای برق تمبی است.

موقعیت جغرافیایی موزه تمبی: نیروگاه برق تمبی در جنوب مسجدسلیمان و در کنار روستای تمبی و رودخانه تمبی قرار دارد.

موضوع موزه برق تمبی از منظر دانش و تکنولوژی: بررسی و معرفی نوع مهندسی، فن آوری و دانش روز انتقال نفت از مسجدسلیمان در همان زمان به طور کلی بحث تولید برق، پمپ آب، پمپ نفت مد نظر است.

مفاهیم اصلی موزه تمبی: مفاهیم اصلی موزه تمبی عبارتند از فرآیند تولید برق – فرآیند انتقال نفت- فرآیند نیروی انتقال که شامل نیروگاه برق، تلمبه خانه، فرآیند لوله گذاری برای انتقال می شوند.

اشیای موزه ای برق تمبی: ساختمان قدیمی نیروگاه، ژنراتورهای برق قدیمی، پست های برق، توربین های گازی، پست گاز، بویلرهای تولید بخار، دکل های انتقال برق، اتاق کنترل نیروگاه، سایر اشیای قدیمی موجود. اشیای تلمبه خانه نفت به آبادان، تلمبه خانه آب

اهداف و ماموریت های موزه برق تمبی: چشم انداز: معرفی و نمایش نقش تاریخی و سیاسی نیروگاه، تلمبه خانه نفت و دیگر عناصر موثر منطقه تمبی به عنوان قطب اولیه تولید برق و انتقال نفت در ایران و خاورمیانه، گردآوری، نگهداری و پژوهش نسبت به آثار و مستندات مربوط به انتقال و پمپاژ نفت و تولید انرژی در منطقه تمبی و نمایش آنها و جذب مخاطبین محلی، ملی و بین المللی، جلوگیری از آسیب، نابودی و خروج مستندات و تاسیسات تاریخی و اصیل متعلق و مربوط به فرایند تولید انرژی، فرآیند انتقال، پمپاژ نفت و سایر دستگاه ها درمنطقه تمبی، بازاریابی و جذب گردشگران محلی، ملی، بین المللی جهت بازدید از این منطقه.

5- موزه كارخانه تقطير مسجد سليمان

نشانی: استان خوزستان، شهر مسجد سلیمان، منطقه بی بیان

مالکیت: شرکت نفت ملی مناطق نفت خیز جنوب

تاریخچه بنا: در جنوب شرقی مرکز شهر مسجد سلیمان در محله صنعتی بزرگی به نام ناحیه بی بیان واقع شده که کارخانه های تقطیر و دستگاه های دیگر بهره داری در آنجا قرار گرفته است. این مجموعه در سال 1316 عملا با پایان یافتن واحدهای A,B,C شروع به کارکرده است.

- ظرفیت واحدهای A,B روزانه 23.400 بشکه و واحد C به ظرفیت 38000 بشکه در روز قادر به تصفیه نفت خام به بنزین و نفت سفید بوده است. - اصولا کارخانه تقطیر، محلی که در مسجد سلیمان و آغاجاری کارگذاشته شده نوع ساده ای از یک پالایشگاه است. - در سال 1347 یکی ازاین دستگاه هاتقطیر منحصرا برای شرکت ملی نفت و دیگری برای شرکت های عامل کارمی کردند. - در سال 1962 مسجد سلیمان درحدود یک میلیون مترمکعب ازنفت کوره مورد نیاز کشور را تامین می کرد. - کارخانه مذکور در سال 1356 از چرخه خدمت دهی صنعتی خارج شده اما تمامی تاسیسات آن پابرجاست. پس از بسته شدن کارخانه تقطیر ارسال فرآورده های سبک و سنگین ازمسجد سلیمان متوقف و کلیه ظرفیت  خطوط لوله به انتقال نفت خام اختصاص یافت.

مشخصات بنا و زمین: ابعاد و مساحت زمین: 40.000 متر مربع که معروف به سایت 4 هکتاری است که شامل کل محوطه کارخانه و واحدهای تقطیر و واحد خنک کننده می باشد.

نوع بهره برداری: این کارخانه در حال  حاضر تعطیل و در طرح موزه های نفت قرار دارد و مقرر است بر اساس طرح مشاور به عنوان قدیمی ترین پالایشگاه مورد استفاده موزه ای قرار گیرد.

اشیای موجود:

- واحدهای A,B,C تقطیر و دفاتر مربوط، - واحد خنک کننده A,B، - اشیای موزه ای و قطعات قدیمی کارخانه

- دودکش های کوره A,B,C، - برج های تقطیر A,B,C- تلبمه خانه و کلیدخانه A,B,C

دسترسی به موزه: شهر مسجد سلیمان- منطقه صنعتی و پالایشگاه بی بیان- سایت چهارهکتاری

تاسیسات جنبی و قابل توسعه: باتوجه به اینکه مکان فعلی (کارخانه تقطیر) کاربردی ندارد و محوطه وسیع 4 هکتاری آن برابر طرح مشاور راحت تر قابل تبدیل به یک موزه است. علاوه بر آن دارای فضای وسیع و سرسبز متمایز بوده و قابلیت های فضای باز موزه ای را برای موزه در بردارد.  

ثبت آثار ملی: این منطقه فاقد تاریخ ثبت شده مستقل است و نیاز دارد ثبت تاریخ شفاهی شود. 

اهداف و ماموریت ها: موزه کارخانه تقطیر در نوع خود مجموعه ای از اولین های صنعت نفت را در خود جای داده است و از زاویه مشترکی بین صنعت نفت و برق مشترک است و برای اهداف موزه ای محیط مناسبی را داراست.
ثبت فرآیند تقطیر و کاربرد آن در این موزه از مفاهیم اولیه صنعت نفت است؛ معرفی و نمایش تاریخی کارخانه تقطر به عنوان قطب اولیه انتقال نفت در ایران و خاورمیانه از طریق جذب گردشگر؛ گردآوری، نگهداری و پژوهش نسبت به آثار و مستندات مربوط به فرآیند تقطیر و کاربردهای آن و نمایش و معرفی؛ جلوگیری از آسیب، نابودی و خروج مستندات اصیل متعلق به فرآیند انتقال و تلمبه کردن نفت؛ آموزش کارکرد و فرآیند انتقال نفت به مخاطبان در محوطه موزه.

موزه صنعت نفت غرب كشور

موزه صنعت نفت غرب کشور، در شهر کرمانشاه و در محل کارخانه حلب سازی و حلب پرکنی پالایشگاه کرمانشاه تاسیس می شود. اين موزه با توجه به قدمت حدودا یک صد ساله کارخانه حلب سازي و نقش آن در توزیع فرآورده های نفتی در سراسر کشور طی دهه های گذشته، به نمایش گوشه ای از تاریخ صنعت نفت، با اولویت تاریخ این صنعت در غرب کشور، اختصاص خواهد یافت.

براي اطلاعات بيشتر به لينك هاي زير مراجعه كنيد:

content/1/اطلاع-رسانی/1375/دیوارکشی-موزه-نفت-غرب-کشور-آغاز-شد

content/1/اطلاع-رسانی/1303/نقشه-برداري-از-كارخانه-حلب-سازي-كرمانشاه-آغاز

content/1/اطلاع-رسانی/893/کارخانه-حلب-سازی-کرمانشاه-به-عنوان-میراث-نفت-می

موزه صنعت نفت كرمان

"باغ موزه نفت کرمان" در محلي كه سابقا كنسولگري انگليس بوده و براي مدتي در اختيار شركت ملي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي قرار داشته است، راه اندازي مي شود.

این عمارت از جمله بناهای قدیمی شهر کرمان است که توسط والی اين شهر در دوران زندیه ساخته شد و به عمارت "باق آقا" معروف بود. از آنجا که انگلستان در نظر داشت باتوجه به موقعیت سوق الجیشی کرمان یک کنسول گري منطقه ای در این شهر داشته باشد، عمارت فوق را كه از موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی خوبي برخوردار بود، از والی كرمان خریداری كرد.

پس از رفتن انگلیسی ها، این ساختمان به شرکت نفت انگلیس و ایران واگذار شد و تا زمان ملی شدن صنعت نفت در اختیار آنها باقی می ماند. بعد از ملي شدن، اين عمارت در اختیار شرکت ملی نفت و سپس شرکت پخش منطقه قرار گرفت و از آن براي كاربري مسكوني بهره برداري مي شد.

از آنجا که این بنا سال ها به حال خود رها شده بود، آثار فرسودگی و تخریب در قسمت های مختلف بنا از جمله سقف ها و دیوارها به وضوح مشهود بود. پس از بازدید و شناسایی این منطقه، با همکاری و همراهی دست اندرکاران شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی و نیز شرکت پخش فرآورده های نفتی منطقه کرمان، پروژه تبدیل این بنا به موزه در دستور کار قرار گرفت و این پروژه در دو مرحله تعریف و عملیات اجرایی آن آغاز شد.

مرحله اول شامل استحکام بخشی و جلوگیری از تخریب بیشتر و مرحله دوم مرمت و بازسازی بنا. پیش بینی می شود باتوجه به روند و پیشرفت کار، باغ موزه نفت کرمان در آينده نزديك به بهره برداری برسد.

لينك هاي مرتبط:

content/1/اطلاع-رسانی/4126/سالگرد-ملی-شدن-نفت-در-ساختمان-سابق-کنسولگری-در

content/1/اطلاع-رسانی/4101/قلعه-دختر-همچنان-پابرجاست

content/1/اطلاع-رسانی/4098/لوریمر-و-تلاش-برای-شناخت-دقیق-فرهنگ-مردم-کرمون

content/1/اطلاع-رسانی/1249/نشست-خبری-دست-اندرکاران-باغ-موزه-نفت-کرمان-با-ها

/content/1/اطلاع-رسانی/1215/رویکرد-باغ-موزه-نفت-باید-با-فضای-عمارت-همگونی

content/1/اطلاع-رسانی/1195/عبدالعلي-پور-به-عنوان-مجري-و-ناظر-باغ-موزه-نفت-شد

content/1/اطلاع-رسانی/1028/گزارشي-از-مرمت-و-آماده-سازي-باغ-موزه-نفت-كرمان

content/1/اطلاع-رسانی/1007/نشست-نمايندگان-موزه-نفت-با-مسئولان-صندوق-كرمان

بازدید جمعی از کارکنان شرکت ملی صنایع پتروشیمی ازموزه نفت سوزها کرمان

موزه تلمبه خانه دارخوين

روستاي دارخوين از جمله تلمبه خانه هايي بود كه نفت مسجد سليمان را به پالايشگاه آبادان منتقل مي ساخت. با افزايش توليد نفت از ميدان اهواز در اوايل دهه 1350 خورشيدي و كشيدن خط لوله جديد اهواز به آبادان، كل نياز پالايشگاه به نفت خام از طريق اين خط لوله تامين شد و از آن پس نفت مسجد سليمان از طريق يك خط لوله صادراتي به جزيره خارگ انتقال يافت. در زمان جنگ تحميلي و بويژه در زمان حصر آبادان، دارخوين به خط مقدم جبهه تبديل شد و پس از شكست حصر آبادان نيز مقر تداركات عمليات بود. بر اساس طرح جديد مطالعاتي تلمبه خانه دارخوين قرار است ساختمان ها و تاسيسات اين تلمبه خانه به موزه نفت تبديل شود.

دارخوین دارای باشگاه های کارمندی و کارگری، یک مدرسه 6 کلاسه به نام بهزاد، یک واحد بهداری و یک پاسگاه انتظامی بود که ساختار منظم شهری آن را شکل می داد. خانه ها در فاصله 40-50 متری رودخانه بنا شده و یک خانه باغ مجلل نیز ساخته شد که به "بنگله" یا باغ رییس معروف شد که در اوایل دهه 1350 محل اقامت و استقرار رجال سیاسی و مقامات ارشد بود. سینمای دارخوین هفته ای دوبار فیلم نمایش می داد و مثل سایر سینماهای نفت دارای دو سالن زمستانه و تابستانه بود که پشت به پشت هم قرار داشتند.

قرارداشتن در مسیر اصلی ارتباط شمال به جنوب کشور، وجود چاه‌های متعدد نفت، بقایای نیروگاه اتمی، قدیمی‌ترین تلمبه‌ خانه‌ نفت خاورمیانه، رودخانه  کارون، نخلستان‌ها و فاصله ی کمتر از ۲۵ کیلومتری تا مرز ایران و عراق، از جمله ویژگی‌هاي دارخوين است.