به گزارش دریاکنار به نقل از  پایگاه اطلاع رسانی دولت، همگرایی دولت و نیروهای مسلح شرط مهم تعالی ایران ایجاد یکپارچگی در مسیر حرکت درازمدت کشور یکی از پیامدهای مهم افزایش همکاری های دولت و نیروهای مسلح است. در این صورت می توان اطمینان داشت که هم منابع مالی، هم منابع امنیتی و هم ظرفیت های اداری و بوروکراتیک کشور، توامان در یک مسیر، یک هدف را دنبال می کنند؛ هدفی به نام تعالی و توسعه جمهوری اسلامی ایران.همکاری دولت و نیروهای مسلح چه سودی برای مردم دارد؟ چرا این سوال را باید مطرح کرد؟ زیرا در یک ماهی که از عمر دولت چهاردهم گذشت،نشست ها، ارتباطات و گفت و گوهای نیروهای مسلح با دولت افزایش یافته است. یعنی در گذشته نیروهای مسلح و دولت ها با هم همکاری و ارتباط داشته اند، اما اینطور نبوده است که در همان ماه اول فعالیت دولت، نشست های متعدد، ملاقات های بسیار و گفت و گوهای متنوعی میان دو طرف شکل بگیرد. چند نمونه یا شواهد را مرور می کنیم. نشست رئیس جمهور با فرماندهان عالی رتبه ارتش، بازدید رئیس جمهور از قرارگاه خاتم الانبیا(ص) و برگزاری یک نشست مشترک میان دولت و فرماندهان عالی رتبه سپاه پاسداران، انجام دیدارهای جداگانه فرمانده کل ارتش، فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و فرماندهان منتخب نیروهای مسلح با پزشکیان که پیش از تحلیف انجام شد. دیدارهایی مانند این در سطوح دیگر هم میان فرماندهان نیروهای مسلح و اعضای دولت برگزار شد. نشست مشترک وزیر بهداشت با فرمانده بهداری نیروی زمینی سپاه، دیدار سرلشکر رحیم صفوی دستیار فرمانده معظم کل قوا با وزرای کشور، علوم و خارجه و دیدار فرماندهان عالی رتبه ارتش و سپاه با وزیر امور خارجه از این جمله هستند. بنابراین می توان اینطور نتیجه گیری کرد که شواهد، از افزایش همکاری دولت پزشکیان و نیروهای مسلح خبر می دهند. اکنون پس از تایید این شواهد، بار دیگر باید به پرسش نخست بازگردیم: چرا افزایش همکاری دولت و نیروهای مسلح اهمیت دارد؟ این همکاری چه سودی برای مردم دارد؟ معنای سیاسی، حاکمیتی و حتی بین المللی نزدیکی دولت و نیروهای مسلح چیست؟

چرا همکاری نیروهای مسلح و دولت ضروری است

می توان سوالات بالا را طور دیگری هم مطرح کرد: اصلا چه نیازی به نزدیکی و همکاری دولت و نیروهای مسلح است؟ مگر این دو نهاد، نقش، جایگاه و برنامه های متفاوت ندارند؟ پس چه ضرورتی دارد که دست در دست هم بدهند و مثلا بخواهند برنامه ای را پیش ببرند؟ پاسخ به این سوالات ساده نیست یا حداقل اینکه پاسخ یک خطی ندارد. در هر کشوری روابط میان ارکان مختلف تشکیل دهنده قدرت حاکمیتی، پیچیدگی های خاص خود را دارد. آن کشوری می تواند برنامه های خود را بهتر دنبال کند که دارای نوعی یکپارچگی خط مشی و دستورکار در بخش های مختلف حاکمیتی خود باشد. کشورهای موفق و توسعه یافته، از فاصله و شکاف میان نهادها و ارکان مختلف خود کم کرده و به همان اندازه، این ارکان را بهم نزدیک کرده اند. برداشت ساده این امر، می شود این، که در یک کشور نباید هر بخش راه خود را برود. زیرا در این صورت هزینه ها، انرژی و توان کشور صرف رفتن به راه های مختلفی می شود که علاوه بر چندپارگی کشور، باعث می شود هیچ نهادی به مقصد نرسد. اما اگر در یک کشور بین ارکان مختلف تعریف مشترکی از اهداف، تعریف مشترکی از راه رسیدن به اهداف و تعریف مشترکی از ابزارهای رسیدن به اهداف وجود داشته باشد، می توان پیش بینی کرد احتمال موفقیت آن کشور برای حرکت یکپارچه در مسیر توسعه، بالا می رود.

پیامدهایی برای ملت

ایجاد یکپارچگی در مسیر حرکت درازمدت کشور فقط یکی از پیامدهای افزایش همکاری های دولت و نیروهای مسلح است. اما این پیامد، امری درازمدت است. پس باید پرسید در کوتاه مدت یا همین امروز، این همکاری ها چه نتیجه ای برای مردم و کشور دارد؟ آیا می توان این تغییر را هم بخشی از الزامات توافق ملی دانست که دولت مسعود پزشکیان به دنبال آن است؟ نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، نه براساس قانون اساسی و نه براساس عرف معمول سیاست ایران، سیاسی محسوب نمی شوند. آنان حتی یک جناح در حاکمیت هم نیستند. بلکه نیروهای مسلح عضوی مهم و رکنی رکین در مجموعه آن چیزی محسوب می شوند که جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهد. بر این اساس، اگر از جایگاه نیروهای مسلح در شکل گیری وفاق ملی سخن گفته می شود، ناظر بر فعالیت های سیاسی آنان نیست که مطلقا وجود خارجی ندارد. بلکه منظور، همگرایی بیشتر میان یک بخش حاکمیت، یعنی دولت، و بخش دیگری از همین حاکمیت، یعنی نیروهای مسلح است. اما اگر دیدارها، بخشی از پروژه وفاق ملی باشد یا نباشد، یک چیز مسلم است: در دولت مسعود پزشکیان باید شاهد نزدیکی بیشتر دولت و نیروهای مسلح باشیم. این نزدیکی، که قطعا به معنای کاستن از اختلاف نظرها و فاصله گرفتن از سوءتعبیرها است، می تواند آورده های امنیتی، سیاسی، اقتصادی و بین المللی بسیاری برای کشور داشته باشد. دست یافتن به امنیت پایدار که دولت در شورای عالی امنیت ملی یا شورای امنیت کشور (شاک) دنبال می کند، بدون همکاری نیروهای مسلح به دست نمی آید. بویژه اینکه امنیت ارکان مختلفی دارد و فقط امنیت سخت را شامل نمی شود. بنابراین حرکت در مسیر امنیت نرم، به معنای امنیت اقتصادی، سیاسی یا فرهنگی، می تواند مکمل امنیت سخت افزاری باشد. در کنار این، حوزه های کاری بسیاری وجود دارد که جز با همکاری نیروهای مسلح موفق نخواهد بود. مقابله با بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله و بیماری های همه گیر مانند کرونا، از جمله این حوزه های کاری است. همچنان که ریشه کن کردن بیماری فلج اطفال و سرخک در ایران، با همکاری نیروهای مسلح و بسیج صورت گرفت. در این زمینه می توان به اظهارات سال ۸۲ پزشکیان در محضر رهبر معظم انقلاب اشاره کرد. پزشکیان به عنوان وزیر وقت بهداشت، در این دیدار در گزارشی از طرح واکسیناسیون سرخک و سرخجه، به ریشه کن شدن بیماری فلج اطفال و کزاز در ایران اشاره کرد و گفت که این دستاورد بزرگ نتیجه همکاری وزارت بهداشت، بسیج و دستگاه های دیگر است. علاوه بر حوزه بهداشت و درمان یا مقابله با بلایای طبیعی، در حوزه خدمات رسانی به محرومان و نیز پیشبرد طرح های توسعه ای و پروژه های کلان اقتصادی نیز همکاری نیروهای مسلح نقش مهمی در تضمین موفقیت آن دارد. اکنون برخی از پروژه های ملی مانند بزرگراه ها، راه آهن، پالایشگاه ها مانند ستاره خلیج فارس» و طرح آبرسانی غدیر به خوزستان و طرح هایی مانند آن، به همت قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) سپاه پاسداران ساخته می شوند.

راهی که دولت پزشکیان گشود

همکاری های اقتصادی و امنیتی میان دولت و نیروهای مسلح در همه دولت ها وجود داشته است. نمونه آن پروژه های کلانی است که در کشور اجرا شد یا در دست اجرا است. اما به نظر می رسد در دولت پزشکیان باید شاهد رویه متفاوتی باشیم. متفاوت به این معنی که آنچه معمول و جزو رویه کاری عادی محسوب می شد، حالا قرار است در سطحی بالاتر، با تشریک مساعی بیشتر و البته برنامه ریزی دقیق تر دنبال شود. این نکته ای است که پزشکیان در دیدار با فرماندهان ارتش به آن اشاره کرد. وی گفت: «جوامعی که اجزا و اقشار تشکیل دهنده آن از مهندسان، صنعتگران و پزشکان گرفته تا نیروهای نظامی در کنار هم و به صورت هدفمند عمل می کنند... از جوامع دیگر توسعه یافته تر هستند.» رئیس جمهور در بازدید از قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) هم ضمن تاکید بر بهره مندی از ظرفیت ها این قرارگاه یا بهره گیری از خدمات فنی و مهندسی برای صادرات، خواستار برگزاری جلسات مشترک میان نیروی مقاومت بسیج و سازمان برنامه و بودجه برای حل هر چه سریع تر مشکل مدارس مناطق محروم شد. به هر رو افزایش ارتباط میان نیروهای مسلح و دولت، هم به تقویت وفاق ملی کمک خواهد کرد، و هم باعث هم افزایی در پیشبرد برنامه های توسعه ای و رفع محرومیت ها خواهد شد. نکته مهم در این میان، نزدیک شدن دیدگاه ها و راهبردهای دو نهاد نیروهای مسلح و دولت به یکدیگر است و این آن اتفاقی است که در دولت پزشکیان باید منتظر آن باشیم.