گزارش جدید ناسا از وجود ابر پنج کیلومتری متان بر فراز جنوب شهر تهران خبر می‌دهد. آدرسی که به مجتمع دفن زباله آرادکوه می‌رسد. معاون سازمان پسماند شهرداری وجود ابر متان در آرادکوه را تکذیب کرده است، اما رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت بخش قابل توجهی از زباله‌ها در آرادکوه دفن می‌شود که تولید متان دارند.

۵۰ نقطه منشا انتشار گاز متان در جهان شناسایی شده است که یکی از آنها در جنوب تهران است. اگرچه معاون سازمان پسماند شهرداری تهران آن را تکذیب کرده اما رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست، وجود گاز متان در محدوده مرکز دفن زباله آرادکوه را تائید کرده است.

یکی از دلایل آلودگی هوا، می‌تواند گازهای گلخانه‌ای باشد. پس از دی اکسید کربن، متان دومین گاز گلخانه‌ای مهم است و آنطور که انجمن جهانی هواشناسی اعلام کرده، میزان این گاز به بالاترین حد در ۴۰ سال گذشته رسیده است؛ گازی که ۸۰ برابر قوی‌تر از دی اکسید کربن است.

از آنجا که متان گاز بدون بو و بدون رنگ است، امکان ردیابی آن چندان کار راحتی نیست، اما ماهواره‌ها امکان شناسایی این آلاینده را دارند. حالا ناسا در گزارشی از شناسایی یک منشا انتشار گاز متان در کهریزک خبر داده است.

گزارش اخیر ناسا و عکس‌هایی که منتشر کرده حاوی اطلاعات مهمی است. تصاویر ناسا نشان می‌دهد ابری از گاز متان به طول پنج کیلومتر بر بالای یک مجتمع دپوی زباله تشکیل شده است. این ابر در هر ساعت حدود هشت هزار و ۵۰۰ کیلوگرم متان را به هوا می‌فرستد.

آدرس ناسا از ابر متان به آرادکوه می‌رسد

با آدرسی که ناسا می‌دهد، مجتمع دپوی زباله مورد نظر، همان آرادکوه است. مجتمعی که روزانه بیش از پنج هزار تن از انواع پسماندهای مناطق ۲۲ گانه تهران به آنجا می‌رود. بخش از این پسماندها امحا و بخشی از آن بازیافت می‌شود. کوهی از زباله حالا در آرادکوه جمع است که به گفته برخی از کارشناسان محیط زیست دیگر ظرفیتی برای زباله بیشتر ندارد.

آرادکوه، مساحتی حدود هزار و چهار هکتار دارد و بیش از ۶۰ سال از تاسیس آن می‌گذرد. با انباشت پسماندها در این منطقه، نگرانی از آلودگی منابع آبی، خاکی و هوا هم بیشتر شد. در سال‌های اخیر هم انتشار بوی نامطبوع از این منطقه بارها خبرساز شد. شدت این بو به حدی بود که مسافران فرودگاه امام خمینی که در نزدیکی آرادکوه است، هم آن را به وضوح حس می‌کردند. اگرچه سال ۹۸ رئیس جمهور سابق دستور پاکسازی آرادکوه طی ۶ ماه را داد اما با گذشت سه سال هنوز تلی از زباله در آرادکوه جمع می‌شود.

وضعیت آرادکوه به گونه‌ای شد که برخی از احتمال انتقال این مجموعه گفتند. البته بعضی از کارشناسان و حتی برخی مسئولان در شهرداری گفتند که امکان انتقال آرادکوه وجود ندارد.

سال گذشته امیر جعفری، معاون برنامه‌ریزی سازمان پسماند درباره انتقال آرادکوه به منطقه‌ای دیگر به تجارت‌نیوز گفت که انتقال این مجموعه امکان‌پذیر نیست. برای انتقال آرادکوه ده‌ها هزار میلیارد تومان نیاز است. هیچ کجای اطراف تهران شرایط و ویژگی‌های آرادکوه را برای دفن پسماند ندارد.

روایت‌های متناقض از بازیافت زباله در آرادکوه

حالا پس از گزارش ناسا از تشکیل ابر متان بر فراز کهریزک، بار دیگر صحبت از وضعیت آرادکوه به میان آمده و موجب نگرانی‌های زیادی در این مورد شده است. معاون پردازش و دفع سازمان پسماند شهرداری تهران ایجاد ابر متان به دلیل دپوی زباله در جنوب تهران را تکذیب کرد.

حسین حیدریان در این مورد گفت: «اگر دپوی زباله عامل ایجاد ابر متان بود باید در طول ۶۰ سال گذشته هم دیده می‌شد در حالی که تراکم این گاز همیشه زیر ۵ درصد بوده و ابری در این میزان تراکم ایجاد نمی‌شود. در حال حاضر بیشتر زباله‌هایی که به آرادکوه می‌رسد پردازش می‌شود و بخش آلی زباله را به صورت هوازی تبدیل به دی‌اکسیدکربن می‌کنیم.»

او ادامه داد: «چون اطلاعات ناسا براساس تصاویر ماهواره‌ای است، ممکن است ابر مشاهده شده ابرمتان نباشد که این موضوع باید بررسی شود، اما قطعا مربوط به مجموعه آرادکوه نیست و فعالیت‌های این مجموعه چنین ابری را ایجاد نکرده است.»

این در حالی است که خرداد سال جاری، معاون پردازش و دفع سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران به همشهری گفت:«پنج تا شش درصد زباله‌های ورودی به مجتمع آرادکوه قابل بازیافت است. بقیه پسماند ورودی به مجتمع آرادکوه ریجکت خطوط پردازش است که ارزش بازیافت مواد ندارند.»

مهدی عزیزی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند تهران درباره گزارش ناسا گفت: «محل‌های مختلفی در کهریزک وجود دارد که می‌تواند عامل این موضوع باشد، البته منوط به اینکه تأیید شود. هنوز گزارشی نداریم، گزارش باید مکتوب به ما اعلام شود.» (مهر)

وجود گاز متان در آرادکوه تائید شد

بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از ابتدای سال تاکنون تهران فقط ۲ روز هوای پاک داشت. تاکنون در میان گزارش‌هایی که این شرکت از ابتدای سال منتشر کرده، حرفی از انتشار گاز متان برای آلودگی هوا نشده است.

حالا رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست وجود گاز متان در محدوده مرکز دفن زباله آرادکوه را تائید کرده است.  داریوش گلعلیزاده به خبرگزاری فارس گفت: «روزانه ۷ تا ۷٫۵۰۰ تن زباله در شهر تهران جمع‌آوری و به مرکز آراد کوه منتقل می‌شود. بخش قابل توجهی از این زباله‌ها در آرادکوه دفن می‌شود که تولید متان دارند.»

او ادامه داد: «گازهای گلخانه‌ای نباید وارد محیط شود و سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران وظیفه دارد که این گازها را استحصال کند.»

انتشار متان به بالاترین حد در ۴۰ سال اخیر رسید

بر اساس گزارش جدید انجمن جهانی هواشناسی (WMO)، سطوح جوی سه گاز گلخانه‌ای اصلی (دی‌اکسید کربن، متان و اکسید نیتروژن) همگی در سال ۲۰۲۱ به بالاترین حد خود رسید و بیشترین افزایش سال به سال را داشته است.

در این میان افزایش متان از سایر گازهای نگران‌کننده‌تر و به بالاترین حد خود در ۴۰ سال گذشته رسیده است. در حالی که دلایل این افزایش سرسام‌آور انتشار متان هنوز مشخص نیست، دانشمندان بر این باورند که ترکیبی از فرآیندهای بیولوژیکی(طبیعی) و فعالیت‌های ناشی از انسان می‌تواند منجر به این وضعیت نگران‌کننده شود.