مکرون دست به دامن ایران

نقش‌آفرینی ایران در تحولات اوکراین پررنگ‌تر شد؛ فرانسه از ایران خواست بین اروپا و روسیه میانجی‌گری کند

امیرعبداللهیان: آماده همکاری با روسیه برای تأمین امنیت نیروگاه زاپروژیا هستیم لاوروف: روابط ما با جمهوری اسلامی ایران به سوی سطح راهبردی حرکت می‌کند

گروه سیاسی: سومین سفر حسین امیرعبداللهیان به مسکو در قامت وزیر در شرایطی نسبتا متفاوت با سفرهای پیشین رقم خورد. وزیر امور خارجه کشورمان پیش از ترک تهران در جمع خبرنگاران درباره سفر خود به روسیه گفت: هدف اصلی از سفر به مسکو تلاش برای حل بحران اوکراین براساس درخواست به عمل آمده از جمهوری اسلامی ایران است. برخی طرف‌های غربی خواهان نقش‌آفرینی فعال تهران در این موضوع هستند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، ساعاتی پس از تاکید امیرعبداللهیان مبنی بر ماموریت و موضوع اصلی این سفر بود که محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری در توئیتی نوشت: «یکی از روسای ارشد اروپایی از آیت‌الله رئیسی درخواست کرده بود برای میانجی‌گری جنگ اروپا کمک کند. پس از مجموعه‌ای از رایزنی‌ها، یک ابتکار صلح در کنار یک پیام مهم توسط وزیر خارجه آقای امیرعبداللهیان به مسکو ارسال شد». پس از این توئیت بود که خبرگزاری‌های داخلی در گزارشی اعلام کردند مقام ارشد اروپایی که خواستار میانجی‌گری رئیس‌جمهور ایران شده، امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه است. 

سفر امیرعبداللهیان برای پیگیری حل بحران در اوکراین و حرکت به سمت توقف جنگ در حالی است که پیش از این نیز پالس‌هایی مبنی بر تمایل جمهوری اسلامی برای میانجی‌گری در جنگ اوکراین به طرف‌های مختلف ارسال شده بود. تیرماه امسال بود که وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگو با روزنامه ایتالیایی «لا رپوبلیکا» بر تلاش تهران برای متوقف شدن جنگ اوکراین تاکید کرد. همچنین اردیبهشت‌ماه نیز وی در گفت‌وگوی تلفنی با همتای روس خود، آمادگی ایران برای میانجی‌گری بین روسیه و اوکراین را اعلام کرد. پیش از این نیز اواخر تیرماه دیمیتری کولبا، وزیر خارجه اوکراین از همتای ایرانی خود برای سفر به کی‌یف دعوت کرده بود؛ خبری که در همان برهه انتشارش نیز برخی از رسانه‌ها آن را نشانه‌ای از نقش میانجی‌گری ایران برای حل بحران اوکراین تفسیر کرده بودند. با این حال درخواست مستقیم اروپا برای میانجی‌گری ایران در جنگ اوکراین در شرایطی است که کشورهای اروپایی پایان این تابستان را آغاز یکی از سخت‌ترین زمستان‌های اروپا می‌دانند و تمایل دارند از هر طریق ممکن مسیر مصالحه و مدارا با روسیه را هموار کنند. در این میان نزدیکی بیش از پیش تهران و مسکو به یکدیگر و حرکت به سمت روابط راهبردی و جایگاه ایران به عنوان یک بازیگر تعیین‌کننده در حوزه انرژی باعث شده اروپا این بار دست به دامان تهران برای کاهش نزاع با مسکو شود. بر همین اساس ابتکار عمل دیپلماتیک ایران برای حل بحران اوکراین را می‌توان آغاز فصلی جدید در سیاست خارجی کشورمان و تبدیل شدن ایران به یک بازیگر مهم بین‌المللی به حساب آورد. 

وزیر امور خارجه کشورمان پس از دیدار سرگئی لاوروف در جمع خبرنگاران ضمن ابراز خرسندی از حضور در مسکو و دیدار همتای روس خود گفت: در گفت‌وگوهای امروز حامل پیام یکی از رهبران اروپایی و درخواست آنها از حجت‌‌الاسلام رئیسی در موضوع اوکراین بودیم. ایده‌هایی برای کمک به برقراری صلح و آرامش و توقف جنگ در اوکراین مطرح است و این ایده‌ها را با آقای لاوروف مطرح کردیم. ایران مواضع خود را درباره اوکراین در عالی‌ترین سطح به روشنی بیان کرده است. امیرعبداللهیان ادامه داد: در مساله اوکراین درباره برخی از موضوعات انسانی نیز صحبت کردیم، از جمله مساله اسرا که مورد توجه جدی است و همچنین درباره رویدادهای اخیر در ارتباط با نیروگاه هسته‌ای زاپروژیای اوکراین نگرانی جامعه جهانی در این مساله را مورد توجه قرار دادیم. لاوروف به نکاتی در این زمینه و اقداماتی که روسیه برای رفع نگرانی‌ها انجام داده است، اشاره کرد. برای برون‌رفت از این وضعیت باید از همه ظرفیت‌های موجود استفاده شود. ایران که در موضوع صلح‌آمیز هسته‌ای جزو یکی از کنشگران است، برای هرگونه مساعدت و همکاری برای برقراری امنیت در این نیروگاه هسته‌ای و محیط پیرامونی آن آمادگی دارد. وی افزود: در همه موضوعات همکاری‌های دوجانبه از جمله مباحث مهم تجاری، بانکی، گردشگری، شیلات، ترانزیت، دیپلماسی پارلمانی و همکاری امنیتی و دفاعی صحبت کردیم. خرسندیم مسیر روابط در جهت درست خود قرار دارد و توافقات روسای‌جمهور ۲ کشور و اراده رهبران ۲ کشور بخوبی مورد پیگیری قرار می‌گیرد. مصمم به توسعه همکاری‌های اقتصادی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مختلفی که بین ۲ کشور وجود دارد، هستیم. اوضاع افغانستان، یمن، سوریه، عراق و لیبی از دیگر مباحثی بود که رئیس دستگاه دیپلماسی خبر از گفت‌وگو درباره آنها با همتای روس خود را اعلام کرد. 

وزیر امور خارجه همچنین درباره موافقتنامه جامع همکاری‌های بلندمدت ایران و روسیه اظهار داشت: امروز آخرین دیدگاه‌ها را تبادل کردیم و در آینده نزدیک این سند در ۲ طرف بعد از تایید پارلمان‌های ۲ کشور وارد مرحله اجرایی خواهد شد. همچنین توافق کردیم در آینده نزدیک کمیسیون مشترک اقتصادی ۲ کشور در مسکو برگزار شود. امیرعبداللهیان در پاسخ به پرسشی درباره همکاری‌های تجاری ۲ کشور خاطرنشان کرد: در حوزه استقلال جمهوری اسلامی ایران اجازه مداخله به هیچ طرفی را نداده و نخواهد داد. در حوزه همکاری‌های متنوع با فدراسیون روسیه آنچه را که در چارچوب منافع طرفین است و با در نظر گرفتن حقوق بین‌الملل همکاری‌های متنوع اقتصادی و تجاری از جمله در حوزه انرژی را سرعت دادیم و معتقدیم ۲ کشور از ظرفیت‌های فراوانی برای گسترش هر چه بیشتر مناسبات در عرصه‌های متنوع برخوردارند. وی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره کارت بانکی میر و شتاب بیان کرد: همکاران ما در بانک‌های مرکزی ایران و روسیه این موضوع را در دستور کار جدی دارند و به لحاظ فنی توافقات خوبی انجام شده و ما خوشبین هستیم در آینده نزدیک، بتوانند آخرین هماهنگی‌های فنی را به عمل آورند و مردم و تجار و بازرگانان ۲ کشور بتوانند از این ظرفیت استفاده کنند. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان گفت: ایران از موقعیت ژئوپلیتیک ممتازی در مسیر تزانزیتی شمال و جنوب و شرق و غرب برخوردار است، تقویت مسیر‌های ترانزیتی و خطوط متنوع شمال- جنوب را عامل مهم کمک به توسعه منطقه و زنجیره امنیت غذایی منطقه‌ای و بین‌المللی می‌دانیم. امیرعبداللهیان ادامه داد: درباره کریدور شمال - جنوب امیدواریم هر چه سریع‌تر تمام مسیرهای سه‌گانه با تمام ظرفیت خودش فعال شود. کریدور شرقی با حرکت قطار در ماه گذشته و حمل کالا از روسیه به هند با موفقیت انجام شد. در موضوع کریدور غربی نیز آماده‌ایم خط آهن رشت - آستارا را هر چه سریع‌تر عملیاتی کنیم. تکمیل خط آهن رشت - آستارا مورد توافق ایران و روسیه قرار گرفته و کارشناسان فنی ما در حال بررسی و پیگیری این موضوع هستند و در طرف ایرانی با جدیت احداث بخش اول این خط در دستور کار قرار گرفته است. وی گفت: در کریدور میانی استفاده از دریای خزر به شکل ترکیبی و ادامه مسیر از طریق تکمیل حلقه زنجیره راه‌آهن مورد تاکید است. بحث ترانزیت یکی از موضوعات جدی در دستور کار من و همکارم لاوروف قرار داشت و وزیر راه ما و در آینده نزدیک رئیس کمیسیون مشترک ما در این زمینه ایده‌هایی که دارند را با نزدیک شدن به مرحله عملیاتی اطلاع‌رسانی خواهند کرد. 

مذاکرات هسته‌ای از دیگر موضوعاتی بود که در نشست خبری روز گذشته مورد توجه خبرنگاران قرار گرفت تا امیرعبداللهیان با اشاره به دریافت آخرین متن از سوی دولت آمریکا بگوید: همکاران من به دقت در حال بررسی متن هستند. ما همچنان در موضوع تضمین، نیازمند متنی نیرومندتر هستیم. لذا داریم فکر می‌کنیم که چگونه می‌توان به یک متن نیرومند در موضوع تضمین دست یافت و ضمانت‌ها‌ی قوی‌تر و قابل اعتناتری را در این موضوع داشته باشیم. وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه بر نیرومندسازی متن تاکید کرد و گفت: اولا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید از رفتار سیاسی خود فاصله بگیرد و صرفا بر تکلیف و وظیفه فنی خودش متمرکز شود؛ ثانیا برای جمهوری اسلامی ایران قابل قبول نیست که پس از بازگشت همه طرف‌ها به برجام، مجددا شاهد برخی دیدگا‌ه‌های سیاسی و اتهامات بی‌اساس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشیم. لذا در حوزه تضمین‌ها، موضوع حل‌و‌فصل مسائل باقیمانده پادمانی در آژانس هم مورد توجه جدی ماست. وی تصریح کرد: معتقدیم چنانچه طرف آمریکایی در موضوع لغو تحریم‌ها و برخی نگرانی‌هایی که ما داریم، واقع‌بینانه عمل کند و بتوانیم متن موجودی که در دستورکار داریم را نیرومند‌سازی کنیم، رسیدن به توافق دور از دسترس نخواهد بود. 

وزیر خارجه روسیه نیز در این نشست اظهار کرد: در حال کار روی سند همکاری بلندمدت با ایران در زمینه اقتصادی هستیم. روابط ما با جمهوری اسلامی ایران به سوی سطح راهبردی حرکت می‌کند و امکان دارد نقشه راه اقتصادی ترسیم کنیم. سرگئی لاوروف خاطرنشان کرد: هم‌اکنون کار روی توافقنامه‌ای به منظور ایجاد منطقه آزاد تجاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا انجام می‌شود. به گفته وزیر خارجه روسیه، این کشور و ایران درباره مسائل مختلف نظرات مشابهی دارند و با اقدامات کشورهای غربی برای تحمیل مواضع خودشان در قبال موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی مخالف هستند. لاوروف در این بخش از سخنان خود اعلام کرد روسیه و ایران رویکرد غرب را که می‌خواهد جای قوانین بین‌المللی را بگیرد، نمی‌پذیرند. دیپلمات ارشد مسکو همچنین تاکید کرد با وزیر امور خارجه ایران گفت‌و‍‌گوهای مفصلی درباره برجام و تلاش به منظور برداشته شدن تحریم‌های غیرقانونی آمریکا داشته است. وزیر خارجه روسیه همچنین اعلام کرد کشورش از احیای توافق هسته‌ای و لغو همه تحریم‌های اعمال شده علیه ایران حمایت می‌کند. 

لاوروف در بخشی از نشست خبری مشترک با وزیر امور خارجه ایران خبر داد با امیرعبداللهیان درباره پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای هم صحبت و تبادل نظر کرده است. وزیر خارجه روسیه در بخشی از این نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره فشارهای شدید غربی‌ها علیه مسکو و تهران اینطور جواب داد: آنهایی که به دنبال استقلال یافتن از دیکته کردن‌های آمریکا هستند، هدف تحریم‌ها قرار می‌گیرند. مقام ارشد مسکو در ادامه از تحرکات روسیه و ایران برای تسهیل روابط اقتصادی خبر داد و گفت که مذاکرات برای دستیابی به یکپارچه‌سازی نظام‌های پرداخت (تبادل پول) بین روسیه و ایران در حال برگزاری است. وی اعلام کرد بین این کشور و ایران بویژه در زمینه‌های انرژی هسته‌ای و مسائل مرتبط به انرژی همکاری وجود دارد. در ادامه نشست خبری مشترک وزرای خارجه روسیه و ایران، سرگئی لاوروف اعلام کرد مسکو هر کاری که توانسته برای احیای توافق هسته‌ای برجام انجام داده و از وضعیت کنونی توافق به منظور احیای آن خرسند است.