عربستان چگونه به مرکز ورزش جهان تبدیل شد؟

واژه sportwashing «شستشوی ورزشی» سال ۲۰۱۸ پس از اعلام یک بازی دوستانه بین نواک جوکوویچ و رافائل نادال در جده توسط سازمان‌های حقوق بشری مورد استفاده گسترده قرار گرفت. قرار بود نادال و نوله هر کدام یک میلیون دلار برای شرکت در این مسابقه دریافت کنند. با این حال این بازی یک ماه پس از اعلام لغو شد. دلیل رسمی لغو بازی هم مصدومیت نادال اعلام شد.

در سال‌های اخیر، عربستان به دلیل میزبانی از تورنمنت‌های بزرگ و دعوت از سوپراستارها، به یکی از مراکز اصلی ورزشی در جهان تبدیل شده است. این کشور میزبان مسابقات جایزه بزرگ فرمول ۱، مسابقات رالی داکار، مسابقات بوکس و دیدارهای سوپرجام کشورهای بزرگ اروپایی بوده است.

بر اساس گزارش سازمان حقوق بشر Grant Liberty، سعودی‌ها تنها در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ حداقل ۱.۵ میلیارد دلار برای میزبانی مسابقات ورزشی در این کشور هزینه کرده‌اند.

سعودی‌ها برای ورزش چقدر پول خرج کردند

۶۵۰ میلیون دلار - یک توافق ۱۰ ساله با فرمول ۱ برای میزبانی جایزه بزرگ در جده

۶۰۰ میلیون دلار - انتقال کریستیانو رونالدو به النصر

۵۰۰ میلیون دلار - قرارداد ۱۰ ساله با بزرگترین سازمان کشتی کچ WWE

۴۰۰ میلیون یورو - کریم بنزما به الاتحاد پیوست.

۱۴۵ میلیون دلار - میزبانی سوپرجام اسپانیا در فصل۲۰-۲۰۱۹

مسابقه ۱۰۰ میلیون دلاری بوکس بین آنتونی جاشوا و اندی رویز در سال ۲۰۱۹

۶۰ میلیون دلار - گران‌ترین مسابقات اسب‌دوانی جهان با جایزه ۲۰ میلیون دلاری

۳۳ میلیون دلار - مسابقات سری نخبگان Masters در اسنوکر

۱۵ میلیون دلار - مسابقات بین‌المللی گلف مردان

هزینه برگزاری رالی داکار مشخص نیست. بنابراین مجموع هزینه‌ها بیش از ۱.۵ میلیارد دلار است.

پیشنهادهایی که اجرایی نشدند

۱.۲ میلیارد دلار برای انتقال مسی به الهلال

۲۰۰ میلیون دلار - برای مبارزه تایسون فیوری - آنتونی جاشوا در سال ۲۰۲۱

۱۸۶ میلیون دلار - برای قرارداد یک‌ساله برای همکاری با رئال مادرید

۱۴۰ میلیون دلار - برای میزبانی سوپرجام ایتالیا

۱۰۰ میلیون دلار - برای مسابقه مجدد بین حبیب نورماگومدف و کانر مک‌گرگور در فوریه ۲۰۲۰

انتقال دسته‌جمعی ستارگان فوتبال به عربستان

سعودی‌ها مدت‌هاست که تلاش زیادی برای جذب ستاره‌های فوتبال جهان کرده‌اند. اولین موفقیت بزرگ اکتبر ۲۰۲۱ اتفاق افتاد؛ زمانی که صندوق سرمایه‌گذاری عمومی دولت عربستان، خرید نیوکاسل را با قیمت ۴۲۰ میلیون دلار تکمیل کرد. سعودی‌ها تا حد زیادی به دلیل فشار بر مقامات انگلیسی موفق شدند این باشگاه انگلیسی را به دست آورند. رسانه اتلتیک خاطرنشان کرد: کابینه معتقد بود خرید باشگاه لیگ برتری توسط سعودی‌ها به بهبود روابط بین دو کشور کمک می‌کند.

سال ۲۰۲۲ تیم ملی عربستان سعودی با شکست آرژانتین در جام جهانی توانست نگاه‌ها را به خود جلب کند. چند هفته بعد خبر انتقال کریستیانو رونالدو به النصر اعلام شد. این قرارداد برای ۲.۵ سال و مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار در سال (شامل قراردادهای تبلیغاتی) است.

در ادامه، کریم بنزما مهاجم ۳۵ساله با باشگاه الاتحاد قرارداد بست. مبلغ قرارداد او ۴۰۰ میلیون یورو برای دو سال است. همچنین مسی در یک‌قدمی انتقال به تیم الهلال عربستان قرار داشت که به او پیشنهاد قراردادی سه ساله به ارزش هر فصل ۴۰۰ میلیون یورو داده شده بود

با این حال، سعودی‌ها قصد ندارند به همین جا بسنده کنند. دولت می‌خواهد درآمد سالانه لیگ را تا سال ۲۰۳۰ به ۴۸۰ میلیون دلار برساند.

چرا عربستان میلیاردها دلار در ورزش سرمایه‌گذاری می‌کند؟

الکساندر چفرین، رئیس یوفا، اخیرا عنوان کرده بود عربستان با دعوت از ستاره‌های پابه‌سن‌گذاشته، راه اشتباهی را برای توسعه فوتبالش انتخاب کرده است. چفرین گفته بود: فکر می‌کنم این شرایط تا حد زیادی تقصیر فوتبال عربستان است. آنها باید روی آکادمی‌ها سرمایه‌گذاری کنند، مربی بیاورند و بازیکنان خود را توسعه دهند.

اما مقامات عربستانی با دعوت از ستاره‌های فوتبال اهداف دیگری را دنبال می‌کنند و ورزش تنها یکی از دلایل هزینه‌های میلیاردی است. به لطف قیمت بالای نفت، عربستان اکنون ششمین صندوق ثروت ملی در جهان را دارد که میلیاردها دلار در داخل و خارج از کشور سهام دارد و همان طور که بلومبرگ اشاره می‌کند، دارایی‌های ورزشی در صدر فهرست قرار دارند.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است: مقامات می‌خواهند گردشگری ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی را تا سال ۲۰۳۰ تشکیل دهد. تا آن زمان این کشور امیدوار است سالانه ۱۰۰ میلیون گردشگر جذب کند (سال ۲۰۲۰، حدود ۱۶ میلیون خارجی وارد عربستان شدند.) به همین دلیل است که قراردادهای رونالدو و بنزما شامل تعهداتی برای معرفی عربستان به عنوان یک مقصد گردشگری است.