به گزارش دریاکنار، بشری صاحبی، دبیر این رویداد در مراسم احیای ظرفیت فرهنگی لالایی و فراهم آوردن شرایط تحقق رویای آینده روشن کودکان، از روز‌های نخست زندگی‌شان را دو هدف اصلی فراخوان ملی لالایی عنوان کرد و گفت: «آینده از آن کسانی است که رویایی دارند و آن رویا را روایت می‌کنند؛ و خوشبخت ما که میراث‌دار رویای آینده‌ روشنیم. رویایی که نسل‌به‌نسل لالایی مادرانمان است و امید بازگشت آن مرد بزرگ را نوید می‌دهد و چراغ ان الارض یرثها عبادی الصالحون را در دل‌ها روشن نگاه می‌دارد. 

وی افزود: لالایی که نه کلام صرف است و نه موسیقی مطلق، عصاره فرهنگ و یکی از اولین مواجهه‌های انسان با هنر و ادبیات هر ملت است و موجبات آرامش توأمان مادر و فرزند را فراهم می‌سازد و چه زیباست که حلاوت داشتن رویای آینده روشن از روز‌های نخست زندگی و از طریق لالایی به جان نسل‌های آینده بنشیند. 

صاحبی، گفت: اولین فراخوان ملی لالایی که با عنوان گهواره شناخته می‌شود با دو هدف منتشر شد. 

وی ادامه داد: نخستین هدف احیای ظرفیت فرهنگی مهم، اما مغفول‌مانده لالایی بود که از قدیمی‌ترین قوالب ادبی ایران و جهان است و به رغم اثرگذاری فراوان بر شکل‌گیری هویت کودکان، امروزه کمتر به آن پرداخته می‌شود. هدف دیگر نیز فراهم آوردن شرایطی بود که بتوانیم رویای آینده روشن را از روز‌های نخست زندگی در گوش فرزندانمان زمزمه کنیم و اینگونه در مسیر تحقق آن رویا قدمی برداشته باشیم. 

دبیر این رویداد، اضافه کرد: نزدیک به یکسال زمان برد تا طرح «گهواره» که شامل اولین فراخوان ملی لالایی و اولین دوره تخصصی آموزش لالایی است بعد از ساعت‌ها مطالعه و مشورت با اساتید مختلف به قوام رسید.

وی ادامه داد: در ۳۰ مرداد ماه سال جاری با حضور اساتید برجسته شعر کودک و نوجوان، پژوهشگران عرصه لالایی و فعالان حوزه روانشناسی کودک، از پوستر گهواره رونمایی شد و تا ۳۰ مهرماه آثار ارزشمند هنرمندان را در سه محور احیای تراث، سرایش لالایی با محور‌های موضوعی طرح شده و باز آفرینی لالایی مادران شهدا به انتظار نشستیم.

صاحبی، ادامه داد: قریب به ۲۰۰ اثر از ۲۰ استان کشور به دبیرخانه رسید و برای داوران مربوطه ارسال شد. داوری بخش سرایش موضوعی که مهمترین بخش فراخوان و زمینه‌ساز همراهی دغدغه‌مندان و کشف استعداد‌های عرصه لالایی بود در سه محور ادبی، محتوایی و روانشناختی انجام شد و سرانجام در ۲۱ آبانماه طی نشست جمع بندی داوری، اولین فراخوان ملی لالایی برگزیدگان خود را شناخت.

دبیر رویداد ملی گهواره، گفت: امروز اختتامیه «گهواره» است و این پایان راه نیست. بلکه شروع مسیر روشن سرایش لالایی است. مسیری که با حضور و همراهی یکایک شما هموارتر خواهد شد. 

وی اضافه کرد: در پایان از حوزه هنری کودک و نوجوان و به‌ویژه واحد قصه و روایت که سختی قدم گذاشتن در این مسیر صعب‌العبور و تازه احداث را به جان خرید تشکر می‌کنم. از داوران محترم گهواره که با تخصص و تعهد در امر مهم بررسی آثار ارسالی ما را همراهی کردند کمال تشکر را دارم. همچنین از همه شما بزرگواران، هنرمندان واساتید شعر و ادبیات که با حضور خود به این محفل اعتبار بخشیدید سپاسگزارم. والحمدلله رب العالمین و السلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته»

در ادامه سنگری، پژوهشگر حوزه ادبیات با تقسیم‌بندی انواع لالایی به سه دسته بی‌واژه، به همراه نیمه‌واژه و به همراه واژه، شعر و موسیقی، پیرامون موضوع لالایی مباحثی افزود و از لالایی‌های آیینی هم، چون لالایی حضرت زهرا (س) برای فرزندان خود، ابیاتی را ذکر، شرح، ترجمه و تفسیر کرد.

در این مراسم از هوشنگ جاوید، پژوهشگر فرهنگ و مردم و موسیقی اقوام کشور، تقدیر و تشکر صورت گرفت.

وی با انتقاد از باور عمومی، نسبت به گلایه‌مند بودن محتوای اکثر لالایی‌ها، با استناد به نتایج پژوهش زهرا محمد حسنی، یکی از پژوهشگر‌های حوزه فرهنگ مردم، مدعی شد که تنها محتوای سه درصد از لالایی‌ها دارای گلایه است و حدود ۳۵ درصد آن‌ها محتوای سوگ و دلتنگی مادران نسبت همسرانشان را دربردارد. 

سنگری، مقاومت و شجاعت کودکان غزه در برابر دشمن، بمب و موشک و نفرت آنان از رژیم صهیونیستی را نشأت گرفته از تربیت مادران آنان به خصوص شنیدن لالایی‌ها مادرانه دانست.

کمال شفیعی، نماینده هیئت داوران با قرائت بیانیه داوران تاکید کرد که اعتقاد شاعران و نویسندگان کودک و نوجوان بر این است که، تا زمانی که کودک جدیدی متولد می‌شود خداوند به آینده بشر امیدوار است.

در متن این بیانیه آمده است: «هیئت داوران نخستین جشنواره ملی لالایی با سپاس از درگاه خداوند بزرگ و تبریک به
امین سلیمانی: بار نشستن نهال نوپای این جشنواره، بدین وسیله اعلام می‌دارد؛ با عنایت به بخش‌های سه‌گانه ارائه شده در فراخوان جشنواره، آثار رسیده به دبیرخانه، از منظر کیفیت و غنای ادبی، در بر دارنده بودن و بهره‌مندی از گنجینه‌های ارزشمند فرهنگ و ادبیات بومی و منطقه‌ای، از نظر رعایت بهداشت روانی مخاطبان، و هماهنگی با مضامین و اهداف جشنواره در یه بخش احیای تراث، بخش بازسرایی و سرایش لالایی‌های نو با توجه به مضامین مورد انتظار جشنواره و بخش ویژه لالایی مادران شهدا بررسی و مورد ارزیابی قرار گرفت.

هیئت محترم داوران، طرح گهواره به عنوان نخستین جشنواره ملی لالایی را به فال نیک گرفته و در ادامه مواردی را در جهت هرچه بهتر شدن و غنای این اقدام شایسته تقدیم می‌نماید.

اول- توجه جدی و ویژه به موضوع پژوهش در سطوح علمی و دانشگاهی با حمایت از پایان‎نامه‌ها و کتاب‌های در دست تالیف، دوم- برگزاری کارگاه‌های آموزشی و کلاس‌های ویژه سرایش لالایی با حضور اساتید مجرب به منظور تولید و نمونه‌آفرینی و بازآفرینی خلاق لالایی با عنایت به تنوع اقلیمی ایران عزیز، سوم- توجه به امکانات و ابزار‌های جدید مانند فرآوری آثار با موسیقی، پویانمایی و انواع مختلف و متنوع تولیدات چندرسانه‌ای به منظور همسو بودن با نیاز‌های جامعه امروز.

در پایان ضمن تقدیر و تشکر از برگزار کنندگان عزیز، شرکت‌کنندگان و اساتید و مهمانان محترم، خاطرنشان می‌شود که با توجه به در نظر گرفتن کیفیت آثار دریافت شده، شاعران و سرایندگان لالایی می‌بایست افق‌های تازه‌تری را در سرایش لالایی‌ها مدنظر قرار دهند و دیگر اینکه توجه به موسیقی در لالایی و پرهیز از تصاویر شعر‌های بزرگسالانه و یأس و ناامیدی درآثار از مهمترین ویژگی‌های لالایی در سرایش می‌باشد؛ و سخن پایانی اینکه با توجه به گستردگی اهمیت و زیربنایی بودن موضوع لالایی در ایران اسلامی، شایسته است مراکز و معاونت‌های محترم حوزه هنری و سازمان‌ها و نهاد‌های مرتبط با ادبیات کودک و نوجوان در دوره‌های بعد شانه به شانه حوزه هنری کودک و نوجوان، برای به بار نشستن این نهال مبارک گام بردارند.

با سپاس و درود فراوان، داوران گهواره، نخستین جشنواره ملی لالایی، آقایان: غلامرضا بکتاش، محسن رضوانی، کمال شفیعی و سرکار خانم حسنا افشاری»

در ادامه این مراسم، برگزیدگان بخش احیای تراث و سرایش لالایی به شرح زیر معرفی شدند:

بخش احیای تراث 
لوح تقدیر و تندیس جشنواره و جایزه نقدی در عرصه پژوهش: 
 در رتبه سوم به حسین زنگویی از بیرجند 
در رتبه دوم به عبدالغفار کرد از زاهدان 
و در رتبه اول در حوزه جمع آوری لالایی‌ها به شادی پاکزاد از مهاباد رسید. 

بخش مادران شهدا این دوره نیز برگزیده‌ای نداشت. 
 
برگزیدگان بخش سرایش لالایی نیز به شرح زیر است: 
لوح تقدیر، تندیس جشنواره و جایزه نقدی در مقام سوم مشترک به منیره هاشمی و عطیه سادات حجتی اهدا شد. 
در رتبه دوم هم لوح تقدیر، تندیس جشنواره و جایزه نقدی به ناهید رفیعی از تهران اهدا شد. 
لوح تقدیر، تندیس جشنواره و جایزه نقدی در رتبه اول نیز به لیلا جعفری از چهارمحال و بختیاری اهدا شد. 
همچنین زهرا داوری از بجنورد، سید محمدحسین آل مجتبی از قم، مصطفی توفیقی از مشهد، مریم زارعی از شیراز، مریم شیخیونی از بوشهر و زهرا علیشاهی از تهران، عنوان، شایستگان تقدیر بخش سرایش لالایی با امتیاز انتشار لالایی را از آن خود کردند. 

در پایان لازم به ذکر است که در این مراسم گروه نمایشی یاس کبود، نمایشی با موضوع کودکان غزه و گروه موسیقی کرال سرودی مرتبط با نوای لالایی را اجرا کردند. 

منبع: روابط عمومی حوزه هنری