«مسعود پزشکیان» نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شامگاه پنجشنبه ۲۴ خرداد ماه، در میزگرد تخصصی اقتصادی شبکه یک در بیست دقیقه ابتدایی سخنان خود در رابطه با دیدگاه‌های اقتصادی خود اظهار داشت: دیدگاه اعتقادی من نسبت به وضعیت موجود و جایی که باید برویم و روشی که باید به آنجا برویم و دلیل نرسیدن به آن مطرح می‌کنم.

وی عنوان کرد: حضرت علی (ع) از افرادی نام می‌برد که هیچکدام پایدار نیستند مگر با تاجران و صاحبان صنعت. اگر همین نگاه را بپذیریم و قوانین و مقررات را بر این اساس تنظیم کنیم، به جایگاه درست خواهیم رسید. طبق آمار از وضعیت موجود، شاخص‌های مهم اقتصادی کشور به استناد بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و مرکز آمار ایران، بدهی دولت به بانک مرکزی به ۳۰۲ همت رسیده، بدهی دولت به بانک‌ها دو برابر شده و به ۸۱۸ همت رسیده است.

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: تورم طی سه سال همواره بالای ۴۰ درصد بوده و رشد اقتصادی ما منفی بوده است. رشد ۵۷ درصدی اقتصادی مختص به نفت بوده است. وضعیت ارز ترجیحی به گزارش رئیس کل بانک مرکزی ۲۰ هزار میلیارد دلار فروخته شده و نزدیک هزار هزار میلیارد تومان پول به عده‌ای رانت داده شده است.

پزشکیان خاطرنشان کرد: وضعیت جامعه به گونه‌ای است که کارگران نمی‌توانند خانه بگیرند و کارمندان نمی‌توانند زندگی روزمره خود را بگذرانند. همه ناراضی هستند و اگر جلوی این گرفته نشود ما مشکل خواهیم داشت. قرار نبود تورم و مشکلات کمر مردم را خم کند.

حسین عبده تبریزی همراه پزشکیان در تکمیل سخنان وی اضافه کرد: آزادی‌های مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسان‌ها، فرصت‌های برابر، دست یافتن به جایگاه اول، ارتقای سطح سرانه، ریزفناوری‌ها، فناوری‌های زیستی، تقویت نهاد خانواده و جایگاه زن در آن و سایر فرازها مانند ارتقای روابط بین المللی، افزایش جذب منابع سرمایه گذاری خارجی مورد قبول ما است. متن سند نهایی چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران است که توسط کارشناسان تهیه شده است و مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را پذیرفته و به تأیید مقام رهبری رسیده و تمام این سند توسط ایشان ابلاغ شده است.

همراه و مشاور این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: اگر آقای پزشکیان گفتند که قصد اجرای آن را دارند حرف بدی زدند؟ این اصول اجرا نشده و حرف آقای پزشکیان این است که اینها را اجرا کنند. برای مثال بند ۳۹ این سند مربوط به مهار تورم است. این سند هزاران ساعت کار کارشناسی برده و طبق این بند قرار بوده تورم کنترل شود.

همراه پزشکیان تصریح کرد: متوسط تورم در دولت آقای رفسنجانی ۲۵ بوده، در دولت آقای خاتمی ۱۵ و در دوران آقای احمدی نژاد ۱۷ و در دولت روحانی متوسط به ۴۷ رسیده و در دوران آقای رئیسی به ۴۰ رسیده است. ما به طور دائم تورم بالای ۲۰ درصد داشتیم. آیا ما کارشناس نداشتیم که با وجود زمان ۲۰ ساله این سند تورم بالا را تجربه کردیم؟

وی تصریح کرد: منِ دولت و منِ حاکمیت که قرار بود تورم را کنترل کنم و ناتوان بودم؛ نظام، بانک مرکزی و نهادهای مسئول مسئولیت دارند. در حال حاضر هم مسئولینی هستند که معتقد به کنترل قیمت هستند و برای آن مقررات وضع می‌کنند. با توجه به محدودیت‌هایی که در ایران هست و تداوم پیدا کرده، آیا این وضعیت تعامل سازنده در نظام بین‌الملل را اجرا کرده است؟ ما اگر به اندازه کافی نفت فروخته بودیم، هزینه آن را برای اشتغال کنار می‌گذاشتیم. ما باید قدرت اول منطقه باشیم، اما تکنولوژی مانع آن می‌شود. ما با کشورهایی مثل قطر منابع مشترک داریم که هر کدام زودتر منابع را دست پیدا کند از آن بهره می‌برد.

در ادامه احمد میدری، دیگر همراه پزشکیان خاطرنشان کرد: طبق تجربه دکتر پزشکیان ایده‌ای مطرح شده مبنی بر اینکه بهداشت و آموزش دو حق همگانی هستند و کالا نیستند. ایرانیان همانطور که در امنیت و آب و برق برابر هستند، در بهداشت هم از نظر بودجه دولت باید برابر باشند که فاصله زیادی از آن داریم.

وی افزود: بازسازی اقتصادی ایران با نگاه عدالت اجتماعی از سوی ایشان احیا خواهد شد، اما نه ایده‌ای که تورم را نابود کند؛ بلکه در حوزه آموزش و بهداشت بتوانیم برابری را ایجاد کنیم. در حوزه آموزش افراد فقیر باید آموزش بیشتری ببینند تا نابرابری‌ها جبران شوند. اگر تزریق پول با یک سیستم صحیح مدیریتی انجام نشود، طرح تحول سلامت با مشکل روبرو می‌شود. ایده‌ای که ایشان به مردم می‌گویند ایده‌ای نیست که یک مرتبه و در بازه انتخابات به آن رسیده باشند، بلکه در دوران وزارت به آن رسیده‌اند.

وی تاکید کرد: ما شعارهای خوبی دادیم و هیچ رئیس جمهوری نمی‌خواسته تورم زیاد تجربه شود. حتماً آقای رئیسی هم نمی‌خواست مسأله چای دبش پیش بیاید. ما اقتصاد بیستم جهان هستیم. دیدگاه شخصی آقای پزشکیان این است که نظام اداری ایران به دلیل سلطه سیاست بر این نظام، ناکارآمد شده. یعنی با تغییر رئیس جمهور ۴۰۰ هزار منصب دولتی تغییر می‌کنند و همه اینها کم و بیش سیاسی اداره شدند و این باعث شده نظام اجرایی و ماشین اجرا از کار بیفتد و خیلی ضعیف شود که انتظار مردم و مسئولین را تأمین نمی‌کند.

این مشاور در رابطه با چرایی تأمین نشدن این سیاست گفت: یکی از مؤلفه‌های آسیب پذیر بودن حکومت‌ها، اختلاف جناح‌های سیاسی بوده است و تنش‌های سیاسی موجود، خود را در نظام اجرایی متبلور می‌کند و کسی نمی‌تواند این ماشین را به اهداف و احکام توسعه برساند. برنامه ششم ۳۰ درصد محقق شده و ما در برنامه هفتم قرار است با اجرای صد درصدی کاداستر جلوی فساد زمین خواری را بگیریم.

میدری تصریح کرد: شعار آقای پزشکیان این است که شایسته سالار است در حالی که ایشان گرایش سیاسی دارند و وزیر بهداشت دولت آقای خاتمی بودند. ایشان با توجه به فراگیری سیاسی‌ای که دارند و شعار این که کارشناس باید مدیر باشد، نظام اداری ایران را متحول خواهند کرد. نظام اداری زیر تهاجمات نظام سیاسی به شدت آسیب دیده و تا آن را احیا نکنیم سایر فرامین محقق نخواهند شد.

داود دانش جعفری عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام به عنوان کارشناس برنامه گفت: شما فرمودید برنامه را قبول دارید و آن را اجرا می‌کنید. چگونه قصد اجرای آن را دارید؟ همه این موارد با اصلاحات اداری شاید درست نشود. ما در سال‌های اخیر با پدیده تورم بالا و رشد کم اقتصادی روبرو بودیم. در سیاست خارجی با تحریم‌ها و fatf مواجه بودیم که روی اقتصاد ایران سایه انداخته است.

وی افزود: در حوزه تولید، تولید پایینی داشتیم و در مصارف تولید هم مشکلات به خوبی گزارش داده می‌شود. همانطور که شما طبق آزمایش متوجه مشکلات بیمار می‌شوید ما اقتصاد دان‌ها هم متوجه مشکلات اقتصادی هستیم. برای مثال در خصوص سرمایه گذاری در گذشته تا ۳۴ درصد نسبت سرمایه و تولید ناخالص داخلی را افزایش داده بودیم امروز این عدد به ۱۱ رسیده است. مخارج دولت در کشورهای در حال توسعه ۱۰ تا ۱۴ درصد است اما در ایران به ۲۱ رسیده است.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: از تولید کمی که در ایران صورت می‌گیرد بخشی از آن انبار می‌شود. سوال من این است که با توجه به اهداف برنامه، تورم تک رقمی و رشد بالای ۸ درصد، جناب پزشکیان چطور می‌خواهند اقتصاد را متحول کنند؟ آیا با اصلاح نظام اداری قصد این کار را دارند؟ منابع ما محدود است و شاید با منابع محدود نتوانیم به این اهداف برسیم‌.

پزشکیان در پاسخ گفت: مسأله از نظر من خیلی روشن است. تمام دولت‌ها قرار بود ما را به آنجا برسانند، چرا نرسیدیم؟ وقتی عده‌ای کارشناس در سیستم هستند اما کارشناس نیستند و کالا دو ماه و یکسال و… در گمرک معطل می‌شود، وقتی وزارت صنعت هر روز یک بخشنامه صادر می‌کند و تولید کننده نمی‌داند چه خاکی به سر کند، کار به جایی نمی‌برد. ما دنبال کارشناس نگشتیم و آدم‌هایی سر کار بودند که این کاره نبودند. من جراح را برای اقتصاد بگذارید کار را قطعاً خراب می‌کنم.

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: آدم‌های مسئول بلد نبودند کار کنند، بعد به جای مذاکره و جلب سرمایه‌گذار، کار دیگر می‌کنند و حتی سرمایه‌گذار را از سرمایه‌گذاری پشیمان می‌کنند. اگر سرمایه‌گذاری نکنیم و بخواهیم انرژی و تورم و اصلاح ساختاری انجام دهیم، مجبوریم عده‌ای را به خیابان بریزیم. سرمایه گذار خارجی می‌تواند جلوی فشار را بگیرد.

وی اضافه کرد: اگر به دنبال حل مشکل هستیم در مقررات و سرمایه گذاری و… باید نگاه خود را عوض کنیم. ما در این مملکت داریم مغزها را فراری می‌دهیم. ظرفیت رشد اقتصاد دیجیتال قابل افزایش است. ما فیلتر کردیم و بستر مهاجرت را فراهم کردیم و اجازه دادیم مغزها از داخل کشور بروند. باید مقررات را اصلاح کنیم تا وضعیت تغییر کند. در کل به جای تسهیل، آزار دادیم. اگر این کار را نمی‌کردیم و اجازه رشد می‌دادیم، وضعیت تغییر می‌کرد.

یحیی آل اسحاق کارشناس دیگر در ادامه این برنامه تصریح کرد: دو دیدگاه در حوزه تجارت در کشور حاکم است. یکی اینکه میان توسعه، امنیت و تجارت رابطه مستقیم وجود دارد. کشورهای پیشرفته بالای ۸۰ درصد خدماتشان از تولید ناخالص است، این دیدگاه جهانی و دیدگاه حضرتعالی است. یک دیدگاه دیگر اقتصاد داخلی را حداقل واردات و عمده تلاش بر صادرات می‌دانند. در حوزه بازرگانی داخلی هم دیدگاه دیگری وجود دارد.

وی افزود: شما فرمودید از سال ۸۰ همه موارد لازم در برنامه بوده است و شما اعتقاد دارید برنامه‌ها اجرا نشده است. چرا نکردند؟ با توجه به اهمیتی که برای اجرا و مدیریت قائل هستید، دیدگاه عملیاتی و برنامه اجرایی شما چیست؟ مثلاً در حوزه تحریم چطور قصد حل تحریم‌ها را دارید؟ در حوزه روابط خارجی چه برنامه‌ای دارید؟ چگونه قصد هماهنگ کردن آنها با دیدگاه خود را دارید؟ در حوزه بازرگانی قصد دخالت در قیمت گذاری دارید؟ در حوزه سیاست‌های پولی و بانکی یا نظام دیپلماسی چه وزنی برای جایگاه تجارت قائل هستید؟ وزیر امور خارجه شما چقدر باید دیدگاه اقتصادی داشته باشند؟ مجموع تیم اقتصادی شما همدل خواهند بود؟ اگر هماهنگ نباشند کار پیش می‌رود؟ آنها باید هم بازو و توان اجرایی داشته باشند هم همدل باشند. آیا برای تیمتان فکر شده است؟

پزشکیان در پاسخ گفت: من متخصص نیستم اما بر اساس اصلاحاتی که در دنیا صورت گرفته، ما اگر قانون را اجرا کنیم قانون باید مسیر را مشخص کرده باشد. هر تغییری سه اصل دارد. اینکه چه کسی مسئول است و چگونه باید عمل کند و چگونه باید پاسخگو باشد. مجلس قانون می‌نویسد اما هر کس کار خود را می‌کند. قانون مبارزه با فساد می‌نویسند در حالی که اگر قوانین را اجرا کرده بودند هیچ فساد و رانتی صورت نمی‌گرفت.

وی تاکید کرد: حضرت علی می‌گویند من در برابر فلان کار گردن خود را گرو می‌گذارم. من اگر به قانون عمل کنم کسی از من نمی‌پرسد چرا به فلان امر عمل نکردید. ما از وزیر پرسیدیم چرا قانون را اجرا نمی‌کنید؟ دو سال در نوبت بود و نوبت به پاسخ نرسید، چون مدام داشتند قانون می‌نوشتند و تصویب می‌کردند. مشکل این است ما یقه آدم‌هایی که بلد نیستند را بگیریم و از او بپرسیم اینجا چه کار می‌کنید. ما مدیر بیمارستان داریم که درست عمل نمی‌کند و مردم را ضد انقلاب می‌کند و از آن طرف فوق‌العاده مأموریت می‌گیرد.

حسین زاده بحرینی با اشاره به سخنان پزشکیان مبنی بر اجرای برنامه هفتم توسعه گفت: این نظر خیلی خوب است که با توجه به زحمات نوشتن برنامه به انجام آن اهمیت داد منتهی شما بفرمائید برنامه مانند برجام پرانتزهایی دارد که بعداً باید پر شود و نه شما و نه من در مورد آن چیزی نمی‌دانیم.

وی ادامه داد: برای مثال در یکی از بندهای برنامه هفتم یک حکم آمده که در اقتصاد خود ناترازی های متعدد داریم. یکی از ناترازی ها در حوزه انرژی و بنزین است. ما در شرایطی قرار گرفتیم که متأسفانه به یک کشور تبدیل شده‌ایم که بنزین وارد می‌کنیم در حالی که منابع غنی نفتی و پالایشگاه مجهز دارد اما به دلیل مصرف فزاینده بنزین به وارد کردن بنزین رسیده‌ایم.

این کارشناس اقتصادی در ادامه اظهار داشت: در فضای ناترازی دو دیدگاه برجسته شده است و برایم مهم است شما این دیدگاه‌ها را چطور انتخاب می‌کنید. یکی از پرانتزهای باز برنامه، در بحث بنزین است. دولت طبق برنامه موظف شده شش ماه پس از ابلاغ برنامه برای حوزه انرژی یک برنامه برای برطرف کردن ناترازی مشخص کند.

حسین زاده بحرینی افزود: یک دیدگاه معتقد است باید قیمت را بالا برد تا مصرف کاهش پیدا کند. علت اینکه خودرو ساز سراغ تولید خودرو با مصرف بنزین نمی‌رود؛ چون قیمت بنزین ارزان است. دیدگاه دیگر به شدت مخالف این دیدگاه است که می‌گوید به قیمت بنزین دست نزنیم. می‌گوید شما قیمت را بر حسب قیمت جهانی محاسبه می‌کنید که می‌گوئید گران است. می‌گویند این مشکل را حکومت ایجاد کرده است. سال ۱۴۰۰ دیدگاهی از شما شنیدم که به دیدگاه اول نزدیک بود و از افزایش قیمت بنزین صحبت می‌کردید. لطفاً با صراحت پاسخ دهید اگر شما رئیس جمهور شوید، شش ماه بعد چه برنامه‌ای برای قیمت بنزین به مجلس می‌آورید؟

پزشکیان پاسخ داد: هر حرکتی در مورد قیمت بنزین یا هر ناترازی بخواهیم انجام دهیم باید مردم را آماده کنیم. بدون مشارکت با مردم اجرای یک تصمیم نه علمی است نه قابل قبول. ما باید کاری کنیم نان‌آور شرمنده زن و بچه خود نباشد. چطور می‌شود این کار را کرد؟ من نمی‌توانم نظر کارشناسی بدهم. کارشناس‌ها بحث می‌کنند و تجربه بین‌المللی را در نظر می‌گیرند و شرمساری نان‌آور را لحاظ می‌کنند.

کارشناس با تاکید پرسید یعنی شما دیدگاه ندارید؟

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: دیدگاه من کارشناسی است. باید با مشورت کردن و کار کارشناسی تصمیم گرفت. ما اگر نقشه درست داشتیم باید یک روزی به جای درست می‌رسیدیم. خوابیدیم و بدون کارشناسی در طرح دو فوریتی کارهای زیادی کردیم. مسلمان و مؤمن حرف ثابت و پایدار می‌زند.

وی افزود: در مملکت اگر فقط یک نفر نسخه بنویسد، می‌شود همین وضعیتی که در حال حاضر شاهد آن هستیم.

چه کارشناسان و مشاورانی در میزگرد اقتصادی پزشکیان حضور دارند؟

کارشناسان: محمدحسین حسین زاده بحرینی نماینده ادوار مجلس، یحیی آل اسحاق وزیر اسبق بازرگانی، داوود دانش جعفری عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام

مشاوران: احمد میدری معاون وزیر کار در دولت یازدهم، حسین عبده تبریزی مشاور وزیر راه و شهرسازی در دولت‌های دهم و یازده