چالش‌های نشر در ایران: بین انحصار و انتخاب آزاد

در دنیای نشر کتاب، که باید فضایی برای تبادل افکار، انتشار دانش، و ترویج فرهنگ باشد، متأسفانه گاهی به جولانگاه عده‌ای محدود از ناشران تبدیل شده که خود را نورچشمی می‌دانند و باور دارند که حق ویژه‌ای در این عرصه دارند. این گروه از ناشران که تعدادشان هم چندان زیاد نیست، نه تنها تلاش می‌کنند تا دستاوردهای خود را در انحصار نگه دارند، بلکه با تمام توان سعی در محدود کردن سایر فعالان این حوزه دارند.

### انحصارگرایی در نشر: مانعی برای نوآوری

این ناشران نورچشمی، که به دلایل مختلف توانسته‌اند موقعیت‌های ویژه‌ای در بازار نشر ایران برای خود فراهم کنند، از هر راهی برای حفظ منافع خود استفاده می‌کنند. برای نمونه، بسیاری از کتاب‌هایی که این ناشران به بازار عرضه می‌کنند، علی‌رغم اینکه به شدت معروف و پرفروش هستند، وقتی به محتوای آن‌ها دقت می‌کنیم، متوجه می‌شویم که بسیاری از آن‌ها نه تنها محتوای خاصی ندارند، بلکه حتی در برخی موارد به طور جدی با ارزش‌ها و فرهنگ اصیل ایرانی نیز ناسازگار هستند.

این گروه از ناشران، با وجود اینکه ادعای پایبندی به اصول حرفه‌ای دارند، در واقعیت از هر ابزار و شیوه‌ای برای حفظ انحصار خود استفاده می‌کنند. از تطمیع رسانه‌ها گرفته تا تخریب نویسندگان و ناشرانی که به نوعی تهدیدی برای منافعشان به حساب می‌آیند. به همین دلیل است که در بسیاری از مواقع، وقتی نویسنده‌ای جوان و تازه‌نفس به میدان می‌آید و اثری نو و متفاوت خلق می‌کند، این ناشران با همه توان در مقابل او صف‌آرایی می‌کنند و سعی دارند تا او را از میدان به در کنند.

### تکرار نام‌ها: تهدید یا فرصتی برای خلاقیت؟

یکی از چالش‌هایی که اخیراً با آن مواجه شده‌ام، این است که برخی از همین ناشران به دلیل انتخاب عنوان کتابی که مشابه با نام کتابی قدیمی است، به تخریب من پرداخته‌اند. در پاسخ به این انتقادات، باید گفت که تکرار یک عنوان، به خودی خود نه تنها مشکلی ندارد، بلکه در بسیاری از موارد می‌تواند فرصتی برای بازآفرینی و خلق آثاری نو باشد. 

برای مثال، در دنیای موسیقی، بسیاری از خوانندگان محبوب و پرطرفدار به بازآفرینی آهنگ‌های قدیمی پرداخته‌اند و این آثار با استقبال زیادی از سوی مخاطبان مواجه شده‌اند. چرا که مخاطب، حق انتخاب دارد و می‌تواند هر صدایی که به دلش می‌نشیند را گوش کند. این مسأله در مورد کتاب نیز صدق می‌کند. تکرار عناوین در کتاب‌ها نیز نه تنها باعث شلم‌شوربا شدن اوضاع نمی‌شود، بلکه این امکان را فراهم می‌کند که نویسندگان جوان بتوانند با نگاهی نو، داستان‌ها و مفاهیم جدیدی را به مخاطبان ارائه دهند.

### فرهنگ ایرانی و آموزه‌های اسلامی: نیازمند بازآفرینی

بسیاری از کتاب‌هایی که امروز در ایران محبوبیت دارند، متأسفانه محتوایی ضعیف دارند و اغلب بر پایه نشر ناامیدی و یأس بنا شده‌اند. این در حالی است که فرهنگ ایرانی و آموزه‌های اسلامی، همواره بر امید، تلاش و خلاقیت تأکید داشته‌اند. به عنوان نویسنده و ناشر نسل جوان، باور دارم که بازآفرینی عناوین قدیمی با نگاهی نو و با چاشنی فرهنگ ایرانی و آموزه‌های اسلامی، نه تنها هیچ اشکالی ندارد، بلکه امری ضروری است.

مخاطب امروز، به دنبال داستان‌هایی است که نه تنها او را سرگرم کنند، بلکه به او امید و انگیزه دهند. داستان‌هایی که بتواند با فرهنگ و هویت او سازگاری داشته باشد و به او در مسیر رشد و تعالی کمک کند. این همان مسیری است که من به عنوان نویسنده و ناشر انتخاب کرده‌ام و به آن ایمان دارم.

### انتخاب آزادانه مخاطب: مهم‌ترین معیار در نشر

در نهایت، باید گفت که هیچ ناشر یا نویسنده‌ای حق ندارد انتخاب مخاطب را محدود کند. مخاطب باید بتواند به آزادانه‌ترین شکل ممکن، کتابی که به نظرش بهتر و مناسب‌تر است را انتخاب کند. این حق انتخاب، اصلی‌ترین عنصر در دنیای نشر است و نباید به هیچ بهانه‌ای محدود شود.

در پایان، به عنوان نویسنده و مدیر مسئول انتشارات حوزه مشق، اعلام می‌کنم که با وجود همه فشارها و چالش‌ها، به مسیر خود ادامه خواهم داد. هدف من، ترویج فرهنگ ایرانی و آموزه‌های اسلامی در قالب داستان‌هایی است که به مخاطبان امید، انگیزه و آرامش می‌بخشد. از همه دوستان، همکاران و مخاطبان عزیزم نیز دعوت می‌کنم که در این مسیر، همراه من باشند و با انتخاب آزادانه خود، به رشد و پیشرفت این حوزه کمک کنند.

**فردین احمدی**  

**نویسنده و مدیر مسئول انتشارات حوزه مشق**