حقوق بازنشستگان مسئله پر چالش همه دولت ها بوده است. مقدار دریافتی حقوق بازنشستگان همیشه موجب نارضایتی قشر عظیمی از بازنشستگان است زیرا بازنشستگان بر این اعتقادند که مبلغ حقوق بسیار ناچیز است . تعیین میزان حقوق بازنشستگان در اواخر هر سال با تنش همراه است. طبق نظر کارشناسان حقوق بازنشستگان با فرمول جدید بیشتر می شود.

دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲، فقط ۲۰ درصد افزایش حقوق برای شاغلان و بازنشستگان در نظر گرفته است؛ این درحالیست که بسیاری از بازنشستگان و مستمری‌بگیران صندوق‌های لشگری و کشوری، حداقل‌بگیر هستند و با بیست درصد افزایش، حقوق‌شان به خطر فقر نمی‌رسد.

محمدی (یک بازنشسته فرهنگی) با اشاره به الزامات قانون مدیریت خدمات کشوری می‌گوید: براساس مواد ۱۲۵ و ۶۴ این قانون، افزایش حقوق سالیانه باید متناسب با نرخ تورم باشد؛ ضمن اینکه حقوق بازنشستگان و شاغلان باید متناسب‌سازی شود.

این بازنشسته ادامه داد: وقتی تورم بالای ۵۰ درصد است و آمارهای رسمی همه‌ی مرزهای سابق را پشت سر گذاشته‌اند، چگونه افزایش حقوق را ۲۰ درصد در نظر گرفته‌اند؛ قانون این اجازه را نمی‌دهد!

محمدی به تورم بالای ۶۳ درصد خوراکی‌ها در آذر اشاره می‌کند و می‌گوید: بیست درصد افزایش حقوق، حتی یک‌سوم گرانی‌ها را پوشش نمی‌دهد؛ با این افزایش شاغلان و بازنشستگان بیشتر از قبل به زیر خط فقر سقوط می‌کنند.

این بازنشسته از نمایندگان مجلس درخواست دارد افزایش حقوق را در لایحه بودجه اصلاح کنند و حداقل به سطح تورم رسمی برسانند. او تاکید می‌کند: البته بسیاری از نمایندگان در روزهای اخیر انتقاد کرده‌اند که کف ۷ میلیون تومانی حقوق ناچیز است و باید زیاد شود؛ نامه‌نگاری‌هایی نیز توسط کانون‌های بازنشستگان و فعالان صورت گرفته؛ امیدواریم کف حقوق و درصد افزایش متناسب با تورم و خط فقر ۱۵ میلیون تومانی اصلاح شود؛ هیچ مزدبگیری نباید زیر ۱۵ میلیون تومان حقوق بگیرد.

طبق تبصره ۱۲ لایحه بودجه ۱۴۰۲ «ضریب حقوق گروههای مختلف حقوق‌بگیر به میزان متوسط ۲۰درصد براساس آخرین حکم کارگزینی به گونه‌ای افزایش یابد که مجموع حکم کارگزینی برای کارکنان رسمی، پیمانی و مبلغ قرارداد منعقده ماهانه برای کارکنان قرارداد کار معین (مشخص) و کارکنان طرح خدمت پزشکان و پیراپزشکان در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به نسب مدت کارکرد، از هفتاد میلیون ریال کمتر نباشد.»

طبق لایحه، حقوق تا سقف هفت میلیون تومان از مالیات معاف خواهد بود و حق عائله‌مندی و حق اولاد هم به ترتیب ۵۰ و ۱۰۰ درصد افزایش خواهد داشت.

همچنین در لایحه بودجه ۱۴۰۲، دولت رشد ۲۰ درصدی ضریب حقوق در حکم بازنشستگان را در نظر گرفته است در لایحه بودجه آمده: «حقوق بازنشستگان، وظیفه بگیران و مشترکان صندوقهای بازنشستگی کشوری و لشکری و سایر صندوقهای بازنشستگی وابسته به دستگاههای اجرایی، به میزان متوسط ۲۰درصد افزایش می‌یابد به نحوی که پس از اعمال این افزایش، حکم حقوق بازنشستگان، وظیفه بگیران و مشترکان صندوقهای بازنشستگی مذکور، متناسب با سنوات خدمت قابل قبول، از ۶۳ میلیون ریال کمتر نباشد.»

بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۲ حکم‌ حقوق بازنشستگان، وظیفه‌بگیران و مشترکان صندوقهای‌ بازنشستگی‌ مذکور، متناسب‌ با سنوات خدمت‌ قابل‌ قبول، از شصت‌ و سه‌ میلیون ریال نباید کمتر باشد.

دولت در لایحه بودجه سال آینده پیشنهاد داد متوسط حقوق کارمندان ۲۰ درصد براساس آخرین حکم کارگزینی به گونه‌ای افزایش یابد که مبلغ قرارداد کمتر از هفت میلیون تومان نباشد.

بر اساس بند ۲ تبصره ۱۲ لایحه بودجه ۱۴۰۲ حقوق بازنشستگان، وظیفه‌بگیران و مشترکان صندوقهای‌ بازنشستگی‌ کشوری‌ و لشکری‌ و سایر صندوقهای‌ بازنشستگی‌ وابسته‌ به‌ دستگاههای‌ اجرایی‌، به‌ میزان متوسط‌ بیست‌ درصد (٢۰%) افزایش‌ می‌یابد به‌ نحوی‌ که‌ پس‌ از اعمال این‌ افزایش‌، حکم‌ حقوق بازنشستگان، وظیفه‌بگیران و مشترکان صندوقهای‌ بازنشستگی‌ مذکور، متناسب‌ با سنوات خدمت‌ قابل‌ قبول، از شصت‌ و سه‌ میلیون ریال کمتر نباشد.

از آنجایی‌که که پرداخت مستمری آذر ماه بازنشستگان تامین اجتماعی در بیستم آذرماه آغاز شد و تا سی‌ام ادامه داشت؛ حالا انتظار می‌رود فردا حقوق دی ماه ۱۴۰۱ به حساب بازنشستگان واریز شود.

زمان واریز حقوق دی ماه بازنشستگان فرا رسید؟ از آنجایی‌که که پرداخت مستمری آذر ماه بازنشستگان تامین اجتماعی در بیستم آذرماه آغاز شد و تا سی‌ام ادامه داشت؛ حالا انتظار می‌رود فردا حقوق دی ماه ۱۴۰۱ به حساب بازنشستگان واریز شود.

در ماه قبل، مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی در بیستم به حساب آنان واریز شد. این پرداختی به ترتیب حروف الفبا انجام گرفت. همچنین، آنطور که در خبرها آمده بود یک ماه از معوقات مزدی بازنشستگان سایر سطوح نیز همراه با مستمری آذر پرداخت شد؛ این بازنشستگان در این ماه علاوه بر مستمری ماهانه، مابه‌التفاوت ۱۰ درصد و ۳۸ درصد را برای اردیبهشت دریافت کردند.

افزایش ۳۸ درصدی حقوق بازنشستگان

در حالی انتظار می‌رود که حقوق دی ماه بازنشستگان به ترتیب حروف الفبا انجام گیرد که آخرین اطلاعات منتشر شده حکایت از این دارد که بر اساس احکام اصلاح شده جدید ‌حقوق بازنشستگان شامل افزایش ۳۸ درصدی به علاوه ۵۱۵ هزار تومان شده است. طبق احکام صادر شده، بازنشستگان تامین‌اجتماعی از ۲۰ تا ۳۱ شهریور ماه (بر اساس حروف الفبا) حقوق و مزایای خود را با اعمال ۳۸ درصد افزایش به علاوه ۵۵۰ هزار تومان دریافت ‌می‌کنند.

جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان و کارمندان برای سال آینده رسانه‌ای شد که جزئیات آن حکایت از این داشت که مبلغ حقوق بازنشستگان با افزایش دو میلیون تومانی به ۹ میلیون و ۲۴۱ هزار و ۲۰۰ تومان برسد این در حالیست که در سال گذشته، حقوق بازنشستگان هفت میلیون و ۱۵۰ هزار تومان تعیین شده بود و در ابتدای امسال هم با اندک افزایشی به هفت میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسید.

با اینحال، پیش‌بینی نهادهای پولی و مالی بین‌المللی از ادامه تورم بالا در اقتصاد ایران حکایت دارد. صندوق بین‌المللی پول هم اعلام کرده که اگر تحولی همچون رفع تحریم‌ها در ایران رخ ندهد، تورم بالای ۵۰ درصد برای دو سال آینده ادامه خواهد داشت. با وجود این نرخ تورم، کارشناسان اقتصادی و فعالان کارگری نگرانی خود را نسبت به این موضوع که افزایش حقوق پاسخگوی نیاز بازنشستگان نباشد، ابراز کرده‌اند. این موضوع در سال جاری سبب شده که بازنشستگان به شغل دوم یا سوم روی بیاورند که خود به تشدید پدیده زمان‌فروشی دامن زده است. برخی اقتصاددانان نیز بر این باورند که ۳۰ درصد از خانوار ایرانی از فقر درآمدی وارد فقر زمانی شده‌اند که نتیجه‌ای جزء فروپاشی خانوار در پی نخواهد داشت.

درباره حقوق بازنشستگان کشوری، اطلاعات دیگری منتشر شده که نشان می‌دهد هم‌اکنون بیش از ۱۷هزار میلیارد تومان حقوق بازنشستگی به طور ماهانه پرداخت می شود. آنطور که مقامات صندوق کشوری می‌گویند۹۰ درصد یا بیشتر این میزان حقوق هم توسط دولت تامین می‌شود. بنابراین آنها بر این باورند که صندوق باید در یک برنامه ۵ساله دقیق و کارشناسی در حوزه اقتصادی خود تحول ایجاد کند و سهم این بخش را از منابع حقوق بازنشستگان به شدت افزایش دهد تا پاسخگوی نیازهای آتی بازنشستگان باشد.

همچنین طبق تصمیم شورای‌عالی کار، حداقل دستمزد کارگران برای یک شخص مجرد پنج میلیون و ۶۷۹ هزار و ۷۵۰ تومان است. این در حالی است که، حداقل حقوق پایه، مبنای محاسباتی عیدی ۱۴۰۲ است که بدون در نظر گرفتن حق مسکن و بن کارگری چهار میلیون و ۱۷۹ هزار و ۷۵۰ تومان است.

براساس این توضیحات، عیدی کارمندان و کارگران در نوروز ۱۴۰۲، بین هشت میلیون و ۳۵۹ هزار تومان تا ۱۲ میلیون و ۵۳۹ هزار و ۲۵۰ تومان خواهد بود.