ماه رجب جزو عزیزترین و پرفضیلت‌ترین ماه‌های خداست و در خصوص این ماه توصیه به استغفار، دعا و روزه گرفتن شده است و از آنجایی که رجب ماه خداست، هر لحظه و ثانیه آن می‌تواند بهانه‌ای برای تقرب به درگاه الهی باشد.

آخرین جمعه این ماه مبارک را لیلةالرغائب نامیده‌اند و اگر چه برخی روایت‌ها با سندهای ضعیف در خصوص این شب مطرح و برخی اعمال واهی در میان بخشی از مردم در این شب معمول و به شب آرزوها معروف شده است، اما از دیدگاه آیت‌الله العظمی جوادی آملی لیلةالرغائب به معنای شب آرزوها نیست، بلکه شب رغبت‌ها و گرایش‌ها و مجذوب‌شدن‌هاست. به گرایش و میل و شوق انسان به پروردگار رغبت می‌گویند که در برابر رهبت قرار دارد. خدای سبحان جنّاتی دارد و برای روح ما بهشتی دارد که ما را به آن ترغیب کرده است.

در خصوص لیلةالرغائب از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که فرمودند: از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید؛ زیرا شبی است که فرشتگان آن را «لیلة الرغائب» می‌نامند. این نامگذاری به این جهت است که هنگامی که یک سوم از شب گذشت هیچ فرشته‌ای در آسمان‌ها و زمین نمی‌ماند مگر اینکه در کعبه و اطراف آن جمع می‌شوند. آنگاه خداوند بر آنان وارد شده و می‌فرماید: ای فرشتگانم هر چه می‌خواهید از من درخواست کنید. فرشتگان عرض می‌کنند: حاجت ما این است که از روزه ‌داران رجب درگذری. خداوند می‌فرماید: این کار را انجام دادم.

بر این اساس یکی از بهترین و توصیه‌شده‌ترین عمل در لیله‌الرغائب روزه گرفتن است و توصیه شده پنجشنبه اول ماه رجب نیز روزه گرفته شود.

البته روزه گرفتن در هر کدام از روزهای ماه رجب توصیه شده است. از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است هرکس یک روز از این ماه را روزه بدارد، از ناراحتی قیامت ایمن خواهد بود و در روایت دیگری چنین آمده است: «روزه یک روز از ماه رجب برای رضای خداوند، در بردارنده رضوان الهی، خاموش‌کننده خشم خدا و مسدودکننده دری از درهای آتش است و هر چه تعداد روزه‌ها بیشتر شود، عظمت و پاداش آن نیز افزون‌تر می‌شود».

سایر اعمال توصیه شده در ماه رجب را می‌توان در لیلةالرغائب هم انجام داد از جمله زیارت حضرت رضا(ع) و قرائت دعای مخصوص روزهای این ماه که به این ترتیب است: یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ، وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ؛ یَا مَنْ یُعْطِی الْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ، یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ؛ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً؛ أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ خَیْرِ الدُّنْیا وَ جَمِیعَ خَیْرِ الْآخِرَةِ؛ وَ اصْرِفْ عَنِّی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ شَرِّ الدُّنْیا وَ شَرِّ الْآخِرَةِ؛ فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَیْتَ، وَزِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ یَا کَرِیمُ».

گفتن این ذکرها در این ماه توصیه شده است که توصیه می‌شود در لیلةالرغائب هم خوانده شود: هزار بار «لا اِلهَ اِلاَّاللَّهُ». صد بار «اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذی لا اِلهَ اِلاَّ هُوَ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ» و هزار بار «اللَّهَ ذَاالْجَلالِ وَالْأِکْرامِ مِنْ جَمیعِ الذُّنُوبِ وَالآثامِ».

نماز لیلةالرغائب

روایت شده است که رسول خدا (ص) فرموده‌اند: روز پنجشنبه اول ماه رجب را در صورت امکان روزه می‌گیری. چون شب جمعه فرا رسید، میان نماز مغرب و عشا ۱۲ رکعت نماز می‌گزاری (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت از آن، یک مرتبه سوره حمد و سه مرتبه إِنَّا أَنزَلْنَاهُ و ۱۲ مرتبه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ" را می‌خوانی. پس از اتمام نماز ۷۰ مرتبه می‌گویی: «أللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد النَّبِیِّ الاْمِّیِّ وَ عَلی آلِهِ» آنگاه به سجده می‌روی و ۷۰ بار می‌گویی: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ». سپس سر از سجده برمی‌داری و ۷۰ بار می‌گویی: «رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ أنْتَ العَلِیُّ الاْعْظَمُ» بار دیگر نیز به سجده می‌روی و ۷۰ مرتبه می‌گویی: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ» آنگاه حاجت خود را می‌طلبی که ان‌شاءالله برآورده خواهد شد.

رسول خدا(ص) در فضیلت این اعمال فرمود: کسی که چنین نمازی را بخواند، خداوند همه گناهانش را بیامرزد و در قیامت درباره هفتصد نفر از خاندانش شفاعت می‌کند، و چون شب اول قبر فرا رسد، خداوند پاداش این نماز را به نیکوترین چهره، با رویی گشاده و درخشان و زبانی فصیح و گویا، به سوی قبر او می‌فرستد، آن چهره نیکو به وی گوید: «ای حبیب من، بر تو بشارت باد که از هر شدت و سختی نجات یافتی» از آن چهره نورانی می‌پرسد: «تو کیستی؟ من تاکنون چهره‌ای از تو زیباتر ندیده‌ام و بویی از بویت خوشتر به مشامم نرسیده.»

آن چهره نیکو پاسخ دهد: «ای حبیب من! من پاداش آن نمازی هستم که تو در فلان شهر، فلان ماه و در فلان سال به جا آورده‌ای؛ من امشب به نزد تو آمدم، تا حقّت را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو مرتفع سازم (و همواره در کنارت بمانم) تا زمانی که همگی در روز رستاخیز برخیزند و در عرصه قیامت بر سرت سایه بیفکنم. خلاصه هیچ زمانی پاداش این کار نیک از تو قطع نخواهد شد»./ایکنا