به گزارش دریاکنار و نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، محمد گلزاری در یادداشتی نوشت: «در انتهای دهه هفتاد وقتی شب از روزنامه بیان به سمت میدان انقلاب قدم می‌زدم تا سوار تاکسی‌های خطی شوم در تمام طول مسیر تا خانه فکر می‌کردم با همه مردم یک تفاوت بزرگ دارم و آن دانستن تیتر یک روزنامه فرداست. در دهه هشتاد که توسعه خبرگزاری‌ها رخ داد با انتقال از تحریریه روزنامه به اتاق خبر خبرگزاری، تجربه شیرین‌تری را در ایرنا، ایسنا و ایلنا تجربه کردم: «حس دستیابی به خبر در سریع‌ترین زمان ممکن»

امروز به‌عنوان یکی از فعالان حوزه ارتباطات و روابط‌عمومی‌ها به‌جز برخی تبادل اخبار در جلسات دربسته چه چیز ما را نسبت به کارمان بر سر شوق می‌آورد. هرکدام از فعالان این حوزه در مواجه با مردم و جوانان چند بار با این پرسش مواجه شده‌ایم که نظرت درباره فلان خبر چیست و اصلا از آن اطلاعی نداشته‌ایم؟ و البته با کنایه شنیده‌ایم که مگر شما در دولت کار نمی‌کنید؟

واقعیت آن است که تحولات فناوری و اطلاعات به‌طور بی‌سابقه‌ای شتاب گرفته و این دگرگونی‌ها، عمیقاً بر روابط میان دولت و مردم تأثیرگذار بوده است. یکی از مهم‌ترین پیامدهای این تحولات، ظهور نسلی جدید از مخاطبان است که به ابزارهای دیجیتال تسلط دارند. نسل جدید نه تنها به‌دنبال دریافت اطلاعات است، بلکه در پی مشارکت، شفافیت و پاسخگویی نیز می‌باشد.

روابط‌عمومی‌های دولتی به‌عنوان نهادهایی که میان دولت و مردم نقش واسطه‌گری ایفا می‌کنند، وظیفه‌ای حیاتی در انطباق با این تغییرات دارند. اگر این نهادها نتوانند خود را با نیازها و انتظارات نسل جدید هماهنگ کنند، خطر فاصله گرفتن از جامعه و کاهش اعتماد عمومی به دولت جدی خواهد بود.

چالش‌های پیش‌روی روابط‌عمومی‌های دولتی

در مسیر تعامل با نسل جدید مخاطبان، روابط‌عمومی‌های دولتی با چالش‌های متفاوتی روبه‌رو هستند که می‌توان آن‌ها را در سه دسته اصلی بررسی کرد: ساختاری، ارتباطی و فرهنگی.

۱. چالش‌های ساختاری:

روابط‌عمومی‌های دولتی با عنوان قیود باید در چارچوب‌های بوروکراتیک فعالیت کنند. فرآیندهای طولانی تصویب و انتشار اطلاعات، کمبود نیروی انسانی،‌ تضاد ۲۴ساعته بودن حوزه اطلاع‌رسانی با ساعات کارمندی و نداشتن سیستم‌های تشویقی ‌یا مقررات جایگزین، عدم تصدی بیش از ۳۰ درصد پست‌های روابط عمومی و ... از مهمترین این چالش‌ها هستند.

۲. چالش‌های ارتباطی:

در بسیاری از موارد، روابط عمومی‌های دولتی به دلیل استفاده از روش‌های سنتی، نمی‌توانند با سرعت و اثربخشی پیام خود را به نسل جدید منتقل کنند. ناتوانی در استفاده از ظرفیت‌های شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های دیجیتال، فاصله میان دولت و مخاطبان را افزایش داده است. روابط عمومی‌ها در بهترین حالت ظرف ۷۲ ساعت به‌دنبال روشنگری و پاسخگویی به انتقادات هستند در حالیکه انتقاد یا تخریب در فضای مجازی به سرعت ضریب گرفته و دیگر منتظر پاسخ روابط عمومی‌ها نیستند.

۳. چالش‌های فرهنگی:

هنوز مدیرانی در لایه‌های مدیریتی نظام اجرایی کشور وجود دارند که هم مخاطب را تهدید می‌دانند و هم رسانه را. بنابراین با هرگونه تغییر، توسعه و خلاقیت در روابط عمومی‌ها به شدت مخالفت می‌کنند.

بایسته‌های تعامل با نسل نو مخاطب

۱. شفافیت و صداقت در اطلاع‌رسانی:

یکی از مهم‌ترین انتظارات نسل جدید، شفافیت در ارائه اطلاعات است. روابط عمومی‌های دولتی باید با ارائه گزارش‌های مستند، دقیق و به‌موقع، اعتماد مخاطبان را جلب کنند. پنهان‌کاری یا تأخیر در اطلاع‌رسانی جایی در مواجهه با این نسل ندارد و به‌سرعت مرجعیت خبر را جابه‌جا می‌کند.

۲. بهره‌گیری از رسانه‌های نوین:

سال‌هاست که روابط عمومی‌ها با ممنوعیت حضور در شبکه‌های اجتماعی مواجه هستند. آن‌ها که روزی این ممنوعیت را برای حوزه اطلاع‌رسانی دولتی در نظر گرفتند، یکی از بزرگترین ضربه‌ها را به روابط ملت- دولت زدند. امید است با رویکرد دولت چهاردهم این خود‌تحریمی‌ها از میان برود، زیرا شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای ارتباطی نسل جدید، باید در مرکز استراتژی‌های روابط عمومی‌های دولتی قرار گیرد. تولید محتوای خلاقانه و جذاب در این بسترها، فرصت بسیار خوبی برای تعامل مستقیم با مخاطبان فراهم می‌کند.

۳. توسعه مهارت‌های دیجیتال کارکنان:

کارکنان روابط عمومی‌ها باید با فناوری‌های نوین آشنا باشند و توانایی استفاده از ابزارهای دیجیتال را داشته باشند. هوش مصنوعی امروز کاربردهای بزرگی در پیشبرد اهداف روابط عمومی‌ها دارد که بسیاری از آن غافل هستند.

۴. پاسخگویی سریع و مؤثر:

نظام پاسخگویی گذشته و آیین‌نامه روشنگری دیگر محلی از اعراب ندارد. روابط عمومی‌ها باید با ایجاد تیم‌های واکنش سریع، به سوالات و انتقادات مخاطبان در سکوهای مختلف و کمترین زمان ممکن پاسخ دهند.

روابط عمومی‌های دولتی امروز با چالش‌های فراوانی روبه‌رو هستند اما استفاده از فرصت‌های پیش‌رو می‌توانند، اثرگذاری خود را به شکل شگرفی افزایش دهند. «دسترسی گسترده به مخاطبان» یکی از فرصت‌های پیش‌روست. رسانه‌های نوین امکان دسترسی گسترده به مخاطبان را فراهم کرده‌اند. روابط عمومی‌های دولتی می‌توانند از این ظرفیت برای انتقال پیام‌های خود به گروه‌های مختلف جامعه استفاده کنند. این فرصتی است که تا یک دهه گذشته هرگز در اختیار روابط‌عمومی‌ها نبود.

«امکان تحلیل و آنالیز داده‌ها» از دیگر فرصت‌هاست. با استفاده از ابزارهای دیجیتال، امکان تحلیل رفتار مخاطبان و طراحی استراتژی‌های هدفمند فراهم شده است. این داده‌ها می‌توانند در بهبود ارتباط و افزایش تأثیرگذاری پیام‌ها نقش به‌سزایی داشته باشند.

نسل جدید مخاطبان را باید شناخت و احترام کرد. این نسل فرصتی بی‌نظیر برای تحول در عملکرد روابط عمومی‌های دولتی است. اگرچه انتظارات بالا و رفتارهای متفاوت از نسل‌های گذشته، چالش‌هایی را به همراه دارد، اما با تغییر رویکردهای سنتی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های رسانه‌های نوین، می‌توان این چالش‌ها را به فرصت تبدیل کرد.

روابط عمومی‌های دولتی باید با شفافیت، سرعت، خلاقیت و تعامل مؤثر، پل ارتباطی مطمئن میان دولت و نسل جدید مخاطبان باشند. این تحول نه تنها به بهبود ارتباط با مردم کمک می‌کند، بلکه نقشی کلیدی در تقویت اعتماد عمومی و همبستگی اجتماعی خواهد داشت.»