نوشتار پیش رو در واقع کنکاشی بر میزان قدر و ارزش شخص مهندس، حرفه مهندسی آن، نقش آنان در ارتقاء سطح کیفی اجتماع و از طرفی تعیین صلاحیت مهندسین عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان، تاثیرات آن بر صنعت ساخت و ساز کشور و همچنین زندگی حرفه ای مهندسین نسل جوان است. مهندس در واقع به شخصی اطلاق می شود که در یکی از رشته های مهندسی آموزش و به طور حرفه ای در آن رشته مشغول به کار باشد. ریشه کلمه مهندس از واژه " اندازه " فارسی برآمده است که در عربی به هندسه تبدیل و پس از صرف در یک باب، واژه مهندس به معنای اندازه گر از آن ساخته شده است. (ویکی پدیا تحت واژه مهندس) در لغت نامه دهخدا واژه مهندس تحت معانی معمار و متخصص ساختمان آمده است. (برای مفصل آن ر.ک. لغت نامه) مهندسی در واقع توانایی در انتخاب، طراحی، برنامه ریزی، آینده سازی و نوآوری در راستای ساخت، تولید، دوباره سازی ابزارگان، بناها، راهها و کلیه نیازهای ابزاری جوامع انسانی است . حال باید دید، آیا به واقع بها و قدری برای افرادی که اینگونه نقش اساسی در پیشرفت جوامع خود دارند، در کشور ما داده می شود و بستر لازم برای هرچه بهتر و بیشتر بهره بردن از آنها فراهم می شود ؟ براساس قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوبه سال 1374، سازمان نظام مهندسی ساختمان برای تحت پوشش قرار دادن تمامی افراد دارای مدرک مهندسی در رشته های عمران، معماری، تاسیسات مکانیکی، تاسیسات برقی، شهرسازی، نقشه برداری و ترافیک بنیاد نهاده شد؛ سازمانی که بوسیله مهندسان اداره می شود و در واقع ارگانی است تحت نظارت وزارت مسکن و شهرسازی، که در نهایت سیاست های اعمال شده در صنعت ساخت و ساز کشور به نوعی در تعامل سازمان نظام مهندسی با وزارت مسکن و شهرسازی تعیین می شود . اما انتقادات اساسی که در مورد نحوه عملکرد این سازمان و سیاست های اعمالی با گذشت دو دهه از شکل گیری آن وارد است : 1-اولین انتقاد اساسی؛ مسیر نابهنجار اشتغال مهندسان جوان فارغ التحصیل است، براساس قوانین وضع شده، مهندسان باید به مدت سه سال پس از فارغ التحصیلی انتظار بکشند تا به آنها اجازه شرکت در آزمون پایه سوم نظام مهندسی (پایین ترین پایه تعریف شده) داده شود تا به شرط قبولی، مجوز اشتغال به کار در صنعت ساختمان به آنها واگذار شود؛ موضوعی که به اذعان قریب به اتفاق جامعه مهندسان، بزرگترین توهین به شخص مهندس و جامعه مهندسی است، این بدان معناست که مدرکی که شخص پس از گذراندن واحدهای تصویب شده توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی در یکی از رشته های فنی و مهندسی موفق به کسب آن می شود، توسط سازمانی که بایستی به نوعی چتر حمایتی مهندس فارغ التحصیل باشد، به رسمیت شناخته نمی شود و این مصداق بارز کج نهادن خشت اول می باشد، زمانی که سازمان نظام مهندسی اعضای جوان و پر انرژی را در جمع مهندسان نمی پذیرد و به مدرک آنان شک می کند و اجازه اشتغال نمی دهد، چگونه می توان انتظار داشت ناظر بیرونی که شاهد این داستان است، قضاوت درستی نسبت به شخص مهندس داشته باشد ؟ چگونه است سازمان نظام پزشکی با اعضای جوان خود بسان سازمان نظام مهندسی رفتار نمی کند و پزشکان جوان بلافاصله بعد از فارغ التحصیلی می توانند شماره نظام پزشکی دریافت کنند ؟ 2-انتقاد دیگر به نحوه عملکرد سازمان به بعد از صدور پروانه اشتغال برمی گردد، براساس قوانین وضع شده، مدت زمانی برای از پایه سه به پایه های بالاتر ارتقاء یافتن، تعیین گشته که باید همراه با گذراندن دوره های خاص علمی در جهت کسب تجربه افزونتر که به گواهی قریب به اتفاق مهندسان صرفا جهت رفع تکلیف می باشد و اصل در انتظار چندین سال دیگر (حدود 7 الی 10 سال) نشستن، به بهانه کسب تجربه بیشتر، تا مبادا عرصه بر مهندسان قدیمی تر تنگ شود، جالب توجه است این بازه زمانی برای تمامی مهندسان با هر درجه علمی فرقی نمی کند . 3-موضوع دیگر و انتقاد اساسی تری که مایه تاسف بسیار است، وضع قوانین به گونه ای است که به جای برنامه ریزی برای ارتقاء سطح دانش اعضاء و تشویق آنها برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر از کارشناسی، مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا نقش خاصی در شرایط فرد در سازمان نظام مهندسی ندارد و تنها فرقی که برای آن در نظر گرفته شده، کوتاه تر شدن زمان مشخص شده برای صلاحیت یافتن فرد برای شرکت در آزمون نظام مهندسی است . جالب اینجاست که با اندکی تامل براحتی می توان درک کرد شرایط برای افراد دارای مدارک بالاتر از کارشناسی سخت تر است که در بعضی موارد اعضاء با مدارک کارشناسی ارشد و دکتری ترجیح می دهند با همان مدرک کارشناسی عضو سازمان نظام مهندسی شده و پروانه اشتغال کسب کنند تا از شرایط راحت تر و بهتری برخوردار شوند .
در انتها آنچه باید گفت این است که سیاست های اعمال شده در سالهای اخیر، اگر چه به پیشرفت ساخت و ساز در جهت کمی کمک کرده ولی برخلاف انتظارات به بهبود کیفی ساخت و ساز کمک چندانی نکرده است و به دنبال آن به اعتبار حرفه مهندسی تا اندازه ای خدشه وارد کرده است . راه حل اساسی برای برون رفت از این معضل، تغییر نگاه بنیادین و تدوین برنامه ریزی های اصولی، پایدار و بلند مدت در این زمینه است، بیم آن می رود در آینده ای نزدیک، دیگر زمانی باقی نمانده باشد که باید هر چه سریعتر به علاج واقعه قبل از وقوع آن بیندیشیم .
نظرات
0