بانوی شعر انقلاب و پیشگام اندیشه‌های نوین

نویسنده: دکتر فردین احمدی مدیر مسئول انتشارات  حوزه مشق

طاهره صفارزاده ، شاعر، نظریه‌پرداز، مترجم، قرآن‌پژوه و استاد دانشگاه، در 27 آبان 1315 در کرمان در خانواده‌ای اهل ادب و عرفان به دنیا آمد. والدین او در پنج سالگی‌اش درگذشتند و او تحت سرپرستی مادربزرگش تربیت شد. وی از کودکی علاقه به شعر، قرآن و ادبیات داشت و تحصیلات خود را در رشته زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه شیراز به پایان رساند. سپس برای تحصیل در مقطع فوق‌لیسانس به دانشگاه آیووا در آمریکا رفت و در آنجا در زمینه شعر، نقد ادبی و سینمای مستند تخصص یافت.  

ازدواج و خانواده

صفارزاده در سال 1337 ازدواج کرد و یک فرزند به نام علیرضا داشت. این ازدواج به جدایی انجامید و او در سال 1361 با عبدالوهاب نورانی وصال، شاعر و نویسنده، ازدواج کرد که این پیوند تا درگذشت وصال در سال 1373 ادامه یافت.  

تحصیلات و فعالیت‌های علمی  

او علاوه بر شعر، در زمینه ترجمه و تدریس زبان انگلیسی نیز فعالیت داشت و نقش مؤثری در تألیف کتب زبان تخصصی برای دانشگاه‌ها ایفا کرد. ایده‌های نوآورانه وی در ترجمه متون اسلامی و تألیف کتب دانشگاهی تأثیر شگرفی بر نظام آموزش عالی ایران داشت.  

فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی

طاهره صفارزاده در دهه 50 به دلیل اشعار انقلابی و مخالفت با حکومت شاه از دانشگاه اخراج شد. او پس از انقلاب، نقش برجسته‌ای در ترویج زبان‌های خارجی و تربیت هنرمندان انقلابی ایفا کرد. همچنین، او عضو فعال شورای عالی انقلاب فرهنگی بود و کتب متعددی در زمینه شعر، ترجمه و تفسیر قرآن منتشر کرد.  

اشعار و سبک شعری

شعر صفارزاده در سه دوره متفاوت بررسی می‌شود:  
1. دوره اول: اشعار نیمایی با مجموعه "رهگذر مهتاب".  
2. دوره دوم: تغییر به سبک آزاد و مفهومی در کتاب "طنین در دلتا".  
3. دوره سوم: اشعار دینی و انقلابی با مجموعه "بیعت با بیداری".  

صفارزاده در شعر از وزن عروضی فاصله گرفت و به جای آن، از طنین و ریتم درونی بهره برد. او معتقد بود وزن سنتی دست شاعر را در انتخاب کلمات و معنا محدود می‌کند.  

مضامین اشعار

مضامین اشعار او شامل اندیشه‌های جمعی، مقاومت در برابر استعمار، عرفان اسلامی و مبارزه برای هویت فرهنگی است. او پیشگام جنسیت‌زدایی از شعر زنانه بود و اشعارش بازتابی از دیدگاه‌های انسانی و انقلابی بود.  

فعالیت‌های قرآنی و ترجمه

صفارزاده در تفسیر و ترجمه قرآن، نظریات بدیع ارائه کرد و ترجمه‌هایی از قرآن به زبان‌های خارجی تهیه کرد. او اولین شاعر ایرانی بود که آثاری به زبان انگلیسی نوشت و آنها را در مجامع بین‌المللی منتشر کرد.  

درگذشت  

طاهره صفارزاده در آبان 1387 در تهران درگذشت. او با زندگی پربار و آثار برجسته خود، الگویی برای زنان، شاعران و پژوهشگران ایرانی به‌جا گذاشت.