یکی از ابزارهای نظارتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح سوال از وزرای دولت است که پای وزرا را به کمیسیون های تخصصی مجلس باز کرده و در صورت عدم اقناع نمایندگان سوال کننده از توضیحات وزیر مربوطه در کمیسیون، سوالات ملی نمایندگان جهت بررسی به صحن مجلس می آید.

بدین ترتیب وزیر مربوطه باید در صحن مجلس شورای اسلامی حضور یافته و توضیحات خود را پیرامون سوال نمایندگان ارائه کند. در صورت عدم اقناع مجدد نمایندگان سوال کننده این بار صحن مجلس است که در خصوص قانع کننده بودن یا نبودن توضیحات وزیر تصمیم گیری خواهند کرد. اگر نمایندگان از توضیحات وزیر قانع نشوند به اصطلاح گفته می شود که وزیر از مجلس کارت زرد دریافت کرد.

گفتنی است اساسا کارت زرد مجلس به وزرای دولت مبنای قانونی نداشته و اتفاق خاصی را رقم نخواهد زد. برخلاف تصور عده ای دریافت کارت زرد وزرا به منزله استیضاح یا برکناری وزرای کابینه نبوده و برای استیضاح نمایندگان باید مسیر دیگری طی شود. می توان گفت این اصطلاح از عرصه ورزش به ادبیات پارلمانی راه یافته است و از بعد قانونی اثری ندارد. تنها می تواند زمینه ای برای طرح استیضاح از وزرای کابینه در مجلس باشد؛ هر چند در بین افکار عمومی تاثیر خود را خواهد گذاشت و به نوعی در اذهان مردم چهره وزیر مخدوش خواهد شد.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز در سال ۱۴۰۱ سوالات متعددی را از وزرای دولت سیزدهم طرح کرده و حداقل هفته ای یک بار در سه شنبه های نظارتی خود میزبان وزرای کابینه برای استماع توضیحات آنان پیرامون سوالات ملی خود بودند. اما در بین رفت و آمدهای متعدد وزرای کابینه به جلسات نظارتی مجلس، وزرای دولت خاطرات ناخوشایندی را نیز تجربه کردند.

فاطمی امین، وزیر صنعت معدن و تجارت که در اواخر خرداد ماه سال گذشته به منظور پاسخگویی به سوال محمد وحیدی نماینده بجنورد در صحن مجلس شورای اسلامی حضور یافته بود نتوانست نمایندگان مجلس شورای اسلامی را در خصوص «علت ضعف عملکرد این وزارتخانه در کنترل قیمت کالاها و عدم توانایی در پشتیبانی از صاحبان صنایع و بهره‌برداران معدن» قانع کند و بدین ترتیب نخستین کارت زرد نمایندگان مجلس یازدهم به دولت سیزدهم نصیب وزیب صنعت، معدن و تجارت شد.

اما فاطمی امین تنها با یک کارت زرد سال ۱۴۰۱ را پشت سر نگذاشته است بلکه برای بار دوم نیز در اواخر آذرماه سال گذشته به منظور پاسخگویی به سوال جلال رشیدی کوچی نماینده مرودشت در صحن مجلس حاضر شد و این بار نیز با کارت زردی دیگر جلسه نظارتی مجلس را ترک کرد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت دومین کارت زرد خود را به دنبال ناکامی در اقناع نمایندگان درباره «علت افزایش قیمت خودرو توسط خودروسازان علی‌رغم دستور و تاکید صریح رئیس جمهور و مخالفت مجلس» دریافت کرد.

اما یکی دیگر از وزرایی که روزهای پرالتهابی را در مجلس یازدهم در سال گذشته تجربه کرد، بهرام عین الهی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش بود. در کنار گذر از زمزمه های استیضاح عین الهی سال ۱۴۰۱ را با دریافت یک کارت زرد از نمایندگان مجلس پشت سر گذاشت.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نیمه آذرماه سوال جاری به منظور پاسخگویی به سوال فتح الله توسلی نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ در مجلس حضور یافت اما نتوانست پاسخ قانع کننده ای در خصوص «وضعیت بهداشت و درمان در شهرها و روستاهای کشور »ارائه کند. بدین ترتیب وزیر بهداشت نیز اولین کارت زرد خود را از مجلس یازدهم دریافت کرد.

سید حمید سجادی، وزیر ورزش و جوانان یکی دیگر از وزرای دولت سیزدهم بود که سال ۱۴۰۱ را با دریافت دو کارت زرد از مجلس یازدهم پشت سر گذاشت.

وزیر ورزش و جوانان در نیمه مرداد ماه سال گذشته منظور «عدم‌ اجرای قانون شرح وظایف و اختیارات وزارت ورزش و جوانان» دریافت کرد.

وزیر ورزش و جوانان بار دیگر در نیمه دی ماه به منظور پاسخگویی به سوال مجتبی یوسفی نماینده اهواز در جلسه نظارتی مجلس حضور یافت اما این بار نیز در اقناع نمایندگان در خصوص «سوء مدیریت در برنامه های ورزش حرفه ای و به طور خاص فوتبال و هزینه های نامتعارف و عدم برخورد با سوء استفاده کنندگان از بیت المال در قراردادهای مربیان خارجی تیم فوتبال و باشگاه های پر طرفدار استقلال و پرسپولیس و بستن قرارداد نجومی با برخی بازیکنان و مربی های خارجی و عدم پیگیری به موقع حقوقی و محکومیت های مکرر و پرداخت جریمه ها از بیت المال و دیپلماسی ضعیف ورزشی » ناکام ماند.

بدین ترتیب وزیر ورزش و جوانان دومین کارت زرد خود را از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۱ دریافت کرد.

سید جواد ساداتی نژاد، وزیر جهاد کشاورزی نیز از دیگر وزرای دولت سیزدهم است که اولین کارت زرد خود را در سال ۱۴۰۱ از مجلس دریافت کرد. وزیر جهاد کشاورزی در اواخر تیرماه سال گذشته به منظور پاسخگویی به سوال محمد صفایی نماینده مردم گناباد و تعداد دیگری از نمایندگان در صحن مجلس شورای اسلامی حضور یافت و در نهایت نتوانست پاسخ قانع کننده ای به نمایندگان پیرامون «علت تخلفات گسترده مدیر عامل سازمان مرکزی تعاونی روستایی ایران» ارائه کند.

اما عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز از گردونه جانماند و سال ۱۴۰۱ را با دریافت یک کارت زرد پشت سر گذاشت. زارع پور در اوایل بهمن ماه سال گذشته به منظور پاسخگویی به سوال عباس مقتدایی نماینده مردم اصفهان در جلسه نظارتی مجلس حضور یافت اما نتوانست پاسخ قانع کننده ای را در خصوص «علت عدم تبدیل وضعیت ایثارگران شرکت مخابرات» به مجلس ارائه کند. بدین ترتیب وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز از مجلس کارت زرد دریافت کرد.

بر این اساس وزیر صنعت، معدن و تجارت و وزیر ورزش و جوانان سال ۱۴۰۱ را با دریافت دو کارت زرد و وزرای بهداشت و درمان، ارتباطات و فناوری اطلاعات و جهاد کشاورزی یک کارت دریافت کردند.