اگر واقع بینانه و عمیق به موضوع بنگریم خواهیم دید که یکی از این عوامل، کاهش تمایل به "کارآفرین" شدن در کشور است که خروج حجم بالای سرمایه از کشور توسط بسیاری از سرمایه گذاران و کارآفرینان مؤید صحت این موضوع می باشد.

متاسفانه هزینه های بالای کارآفرین بودن، موجب فاصله گرفتن بیش از پیش قشر نخبه کشور از این حوزه شده است. از جمله این هزینه ها می توان به بروکراسی پیچیده اداری، قوانین دست و پا گیر که در شرایط تحریم خود را بیشتر از همیشه نشان می دهد و فشارها و بعضا پرونده هایی که به دلیل وجود همین قوانین برای کارآفرینان ایجاد می شود، اشاره کرد.

این هزینه ها در نهایت موجب تضعیف "سرمایه نمادین" خواهد شد. منظور از سرمایه نمادین، افراد مشهوری هستند که به واسطه اقدامات صحیح و خیرخواهانه  طی سالیان متمادی، در بین اقشار مختلف مردم مورد احترام بوده و به نوعی شهروندان به این سرمایه ها در شهر و دیار خود افتخار می کنند.

و همین مقبولیت در بین مردم، امکان بازسازی و ترمیم سرمایه های اجتماعی توسط سرمایه های نمادین را نیز فراهم می آورد.

با اینحال در صورتی که به هر نحوی این سرمایه های نمادین تضعیف و دلسرد شوند، شاهد کاهش سرمایه اجتماعی، تحلیل انگیزه نیروی انسانی و خروج سرمایه از کشور و در نهایت رشد اقتصادی منفی خواهیم بود.

با این احتساب گام اول برای برون رفت از شرایط فعلی، اعتماد به کارآفرینان و سرمایه گذاران و بالاخص سرمایه های نمادین و همراهی و کمک به آنها است.

در واقع اکنون که در جنگ اقتصادی به سر می بریم، اعتماد به کارآفرینان مهمترین سلاح برای پیروزی در این جنگ نابرابر است و در صورت کمرنگ شدن این اعتماد، امید به پیروزی نیز رنگ خواهد باخت.

نکته دوم، موضوع حجم بالای نقدینگی در دست مردم است.

به منظور کنترل این حجم از نقدینگی و ایجاد ارزش افزوده بالا برای سرمایه های مردم، باید به نحوی این نقدینگی را به سمت تولید سوق داد.

 هدایت این سرمایه ها به سمت مجموعه های توانمند در خلق ارزش افزوده و به نوعی سهامداری با ارزش افزوده تضمین شده، راهکار کنترل این نقدینگی است.

بر کسی پوشیده نیست که در حال حاضر بهترین، قانونی ترین و مطمئن ترین ساختار برای مدیریت نقدینگی، ساختار تعاونی ها می باشد.

لازم به ذکر است در مقاله چاپ شده در فصلنامه سیاست نامه علم و فناوری (دوره 11 - شماره 4 - زمستان 1400) با عنوان "بررسی عوامل تاثیر گذار بر تامین مالی تعاونی سهامی - سرمایه گذار"، به طور کامل و جامع به بررسی این موضوع پرداخته شده است.

بر اساس این تحقیق، اعتبار تعاونی ها و اعتماد به مدیران، از مهمترین عوامل اجتماعی موثر در جذب سرمایه های خرد است که باید از این ظرفیت ها به بهترین شکل در کشور بهره گرفته شود.

محمد رضا رضائی نژاد - کارآفرین نمونه کشوری