چکیده:

از موضوعاتی که در  خصوص محکومان اعدام مطرح می شود ، موضوع اعدام از طریق انتقال عضو می باشد . در این شیوه با جداسازی اعضای مورد اهدا یا انتقال فرد محکوم ، به زندگی او پایان داده می شود . امروزه پیوند عضو برای بیماران نیازمندی که سایر  معالجات پزشکی در مورد آنان کارساز نیست ، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است . باوجود این یافتن اعضا پیوندی به منظور  بازگرداندن بیماران نیازمند به جامعه و خانواده فرد به یکی از چالش های مهم جوامع تبدیل شده است .

قابلیت اجرای  کیفر قصاص و اعدام از طریق اهدای عضو مقوله ای بدیع و در عین حال تاثیرگذار در پاسداری از موهبت سالمت و  حیات انسانی است . در این پژوهش با استعانت از خداوند متعال موضوع اهدا عضو حیاتی افراد محکوم به اعدام و قصاص در قالب ابعاد حقوقی و فقهی ، مقایسه با سایر نظام های حقوقی و به چالش ها و مالحضات این عمل خواهیم پرداخت . 

مقدمه : 
 
در طول تاریخ ، عدالت کیفری همواره یکی از دغدغه های اصلی بشر بوده است . مجازات هایی نظیر قصاص نفس، به عنوان واکنشی برابر به جرم قتل ، از دیرباز در بسیاری از نظام های حقوقی وجود داشته که همواره با چالش های فلسفی ،  اخالقی و حقوقی همراه بوده است.
تمامی کشور های توانمند در زمینه پزشکی ، انتقال عضو به افراد بیمار براساس الگوی ثابتی صورت می پذیرد ، مطابق این  الگو اگر بعد از اهدای عضو ، اهدا کننده بتواند به زندگی خود ادامه دهد ، به او مجوز اهدای عضو داده می شود ، اما اگر  عضو اهدائی از اعضای کلیدی بدن بوده به گونه ای که با ادامه حیات اهدا کننده عضو ، تعارض داشته باشد ، در اینگونه  موارد ، عضو مورد نیاز صرفا از افرادی که در معرض مرگ حتمی قرار دارند»همانند افرادی که مرگ مغزی شده اند« گرفته  می شود که این الگو در اصول راهنمای اهدای عضو که توسط سازمان بهداشت جهانی به تصویب رسیده است ، نیز مورد  
تایید قرار گرفته است.

اعدام به معنای سلب جان فرد محکوم به عنوان مجازات برای جرمی که مرتکب شده است . این مجازات شدید ترین  مجازات کیفری محسوب می شود و در مواردی خاص و طبق قوانین اسالمی و قوانین داخلی ایران اعمال می شود .  
قتل عمد ، محاربه ، افساد فی االرض و برخی جرایم علیه امنیت ملی و مواد مخدر از مواردی هستند که مجازات اعدام  برای آن در نظر گرفته شده است . 
قصاص نفس به معنای سلب حیات فرد محکوم به عنوان مجازات برای جرم قتل عمد است)1 . )این مجازات بر اساس اصل  )عین به عین( استوار است و هدف آن ایجاد توازن بین جرم و مجازات است . 
اهدای عضو به این معنی است که یک فرد یا ولی دم او اجازه می دهد تا بافت ها یا اعضای سالم او به شخص دیگری برای  پیوند اهدا شود که این پیوند می تواند زمانیکه فرد زنده است یا پس از مرگ او صورت گیرد